خلاصه کتاب گیاهان دارویی – صنعتی در ایران ( نویسنده علی محبی )

کتاب «گیاهان دارویی – صنعتی در ایران» اثر ارزشمند علی محبی، نقش کلیدی و پتانسیل های بی شمار گیاهان دارویی و صنعتی در اقتصاد ملی و جهانی ایران را به شکلی جامع و تحلیلی بررسی می کند. این اثر به عنوان یک راهنمای کاربردی، نه تنها به معرفی این گنجینه های طبیعی می پردازد، بلکه چالش ها، راهبردها و دستورالعمل های عملی برای توسعه پایدار این صنعت را نیز ارائه می دهد.

در دنیای امروز، کمتر کسی است که از اهمیت گیاهان دارویی و صنعتی بی خبر باشد. این موهبت های طبیعی، فراتر از کاربردهای سنتی خود، به عنصری حیاتی در صنایع داروسازی، غذایی، آرایشی و بهداشتی تبدیل شده اند و روزبه روز بر تقاضای جهانی برای محصولات بر پایه گیاه افزوده می شود. ایران، با اقلیمی چهارفصل و تنوع زیستی شگفت انگیز، گنجینه ای بی نظیر از این گیاهان را در دل خود جای داده است؛ گنجینه ای که می تواند کلید رهایی از اتکای صرف به درآمدهای نفتی و گام نهادن در مسیر توسعه پایدار و اقتصاد مقاومتی باشد.

کتاب «گیاهان دارویی – صنعتی در ایران» نوشته ی علی محبی، دقیقاً بر همین پتانسیل ها و ضرورت ها تمرکز دارد. این اثر، نه تنها به معرفی و بررسی گونه های مهم و شناخته شده در عرصه های ملی و غیرملی ایران می پردازد، بلکه به شکلی عمیق، ارزش کمی و جایگاه اقتصادی آن ها را تبیین کرده و با نگاهی واقع بینانه، موانع و مشکلات موجود بر سر راه این صنعت را واکاوی می کند. خلاصه کتاب گیاهان دارویی – صنعتی در ایران (نویسنده علی محبی)، تلاشی است تا عصاره ای از این دانش ارزشمند و تجربی را در اختیار مخاطبان قرار دهد؛ از دانشجویان و پژوهشگران گرفته تا کشاورزان، کارآفرینان و سیاست گذاران که دغدغه توسعه و بهره برداری صحیح از این پتانسیل های ملی را دارند.

هدف اصلی این مقاله، ارائه یک تحلیل جامع و ساختارمند از محتوای کتاب است تا خواننده بتواند با مطالعه آن، به درکی عمیق از پیام اصلی نویسنده، اهمیت موضوع و کاربردهای عملی دانش مطرح شده در کتاب دست یابد. این محتوا، بیش از یک معرفی ساده، به دنبال ایجاد یک نقشه راه ذهنی برای فهم پتانسیل های گیاهان دارویی و صنعتی در ایران و راهبردهای پیشنهادی برای بالفعل کردن آن هاست.

چشم انداز جهانی و جایگاه ایران در صنعت گیاهان دارویی

نخستین گام برای درک اهمیت گیاهان دارویی و صنعتی، نگاهی به گستره جهانی این صنعت و جایگاه ایران در آن است. بخش های آغازین کتاب علی محبی به خوبی این چشم انداز را ترسیم می کنند. مشاهده می شود که در سال های اخیر، موجی از گرایش عمومی به سمت استفاده از محصولات طبیعی و ارگانیک، بازارهای جهانی را دگرگون ساخته است. این تغییر رویکرد، نه تنها در حوزه داروسازی که همواره با گیاهان دارویی گره خورده بود، بلکه در صنایع غذایی (از طعم دهنده ها و رنگ دهنده ها تا مکمل های غذایی)، آرایشی و بهداشتی نیز به شدت نمایان است.

مقدمه ای بر اقتصاد جهانی گیاهان دارویی

بازار جهانی گیاهان دارویی و محصولات مرتبط با سرعت خیره کننده ای در حال رشد است. این رشد، ناشی از عوامل متعددی از جمله افزایش آگاهی عمومی در مورد سلامت، علاقه به درمان های طبیعی و کاهش عوارض جانبی داروهای شیمیایی، و همچنین نوآوری در فرآوری و کاربرد این گیاهان است. کشورهای پیشرفته، با سرمایه گذاری های عظیم در تحقیق و توسعه، توانسته اند ارزش افزوده بی سابقه ای از این صنعت به دست آورند و سهم قابل توجهی از این بازار پررونق را به خود اختصاص دهند.

این روند رو به رشد، فرصتی طلایی برای کشورهایی نظیر ایران فراهم می آورد. با توجه به تنوع اقلیمی بی نظیر و غنای زیستی خاص خود، ایران پتانسیل آن را دارد که به یکی از بازیگران اصلی در این عرصه تبدیل شود. تقاضا برای عصاره ها، اسانس ها، روغن ها، دمنوش ها و فرآورده های دارویی از منابع گیاهی، روز به روز بیشتر می شود و این یعنی دروازه های جدیدی به روی تولید و صادرات گیاهان دارویی ایران گشوده شده است. این فرصت، نه تنها می تواند ارزآوری قابل توجهی برای کشور به همراه داشته باشد، بلکه به عنوان یک نیروی محرکه قدرتمند برای اقتصاد غیرنفتی و توسعه پایدار عمل کند.

تاریخچه و وضعیت جاری گیاهان دارویی در ایران

ایران، از دیرباز مهد طب سنتی و استفاده از گیاهان دارویی بوده است. سابقه درخشان دانشمندانی چون ابوعلی سینا و رازی در حوزه پزشکی و داروسازی گیاهی، گواهی بر این مدعاست. این تاریخچه غنی و دانش بومی نسل به نسل منتقل شده، سرمایه ای فرهنگی و علمی است که کمتر کشوری از آن برخوردار است. فرهنگ غنی استفاده از دمنوش ها، عرقیات و ادویه های بومی، ریشه های عمیقی در زندگی روزمره ایرانیان دارد.

با این حال، کتاب گیاهان دارویی – صنعتی در ایران علی محبی به شکلی واقع بینانه، به وضعیت کنونی این صنعت در کشور می پردازد و آن را در مقایسه با استانداردهای جهانی تحلیل می کند. علی رغم پتانسیل های عظیم اقلیمی و تنوع بی نظیر گونه های گیاهی (که ایران را در زمره یکی از ۱۰ کشور برتر جهان از نظر تنوع زیستی قرار داده است)، وضعیت گیاهان دارویی در ایران هنوز با ایده آل فاصله زیادی دارد. عمده این گیاهان به صورت خودرو از مراتع و جنگل ها جمع آوری می شوند که این روش، نه تنها به تخریب منابع طبیعی منجر می شود، بلکه کیفیت و استاندارد محصولات را نیز تحت تأثیر قرار می دهد.

تنوع اقلیمی ایران، از مناطق کوهستانی سردسیر تا دشت های گرم و خشک، امکان پرورش طیف وسیعی از گیاهان دارویی را فراهم می کند. از زعفران و گل محمدی گرفته تا شیرین بیان و باریجه، هر گوشه از این سرزمین پهناور، میزبان گنجینه ای منحصربه فرد است. اما چالش اصلی، گذر از مرحله صرفاً جمع آوری به سمت کشت و فرآوری گیاهان دارویی در ایران به شیوه ای علمی و پایدار است تا بتوانیم سهم واقعی خود را در بازارهای جهانی به دست آوریم و از این پتانسیل بی نظیر، نهایت بهره برداری را داشته باشیم. کتاب محبی، با پرداختن به این ابعاد، راه را برای فهم عمیق تر این فرصت ها و چالش ها هموار می سازد.

تحلیل وضعیت موجود در ایران: تولید، فرآوری، صادرات و چالش ها

فصل سوم کتاب «گیاهان دارویی – صنعتی در ایران» به واکاوی دقیق و بی پرده ی وضعیت موجود این صنعت در کشور اختصاص دارد. علی محبی در این بخش، به شکلی تحلیلی، نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدات را در زمینه ی تولید و صادرات گیاهان دارویی ایران بررسی می کند. این تحلیل، تصویری روشن از مسیری که طی شده و راهی که پیش روست، ارائه می دهد.

آمار و ارقام و موانع موجود

یکی از مهمترین وجوه تمایز کتاب گیاهان دارویی صنعتی ایران، ارائه آمارهای مستند و تحلیل وضعیت کنونی تولید و فرآوری گیاهان دارویی است. آمارهایی که نشان می دهند علی رغم غنای منابع طبیعی، هنوز نتوانسته ایم به ظرفیت های کامل خود در این حوزه دست یابیم. مشکلاتی نظیر عدم مکانیزاسیون کافی در فرآیندهای کاشت، داشت و برداشت، منجر به افزایش هزینه ها و کاهش بهره وری می شود. همچنین، عدم یکپارچگی در فرآیندهای تولید، فقدان استانداردسازی های لازم و کیفیت پایین برخی محصولات، از جمله موانع اصلی در مسیر فرآوری گیاهان دارویی در ایران محسوب می شوند.

در زمینه صادرات، چالش ها ابعاد پیچیده تری به خود می گیرند. عدم بسته بندی مناسب و جذاب برای بازارهای جهانی، ضعف در بازاریابی بین المللی و عدم شناخت کافی از نیازها و سلایق مصرف کنندگان خارجی، همگی دست به دست هم داده اند تا بخش عمده ای از پتانسیل صادراتی ایران در این حوزه، محقق نشود. بخش های اولیه کتاب رقبا نیز به این نکته اشاره دارد که اتکای اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی، آسیب پذیری آن را افزایش داده و توسعه تولیداتی نظیر گیاهان دارویی، می تواند راهی برای افزایش صادرات غیرنفتی باشد. این تحلیل ها در کتاب علی محبی به شکلی مفصل تر و با جزئیات بیشتر ارائه شده اند و بر لزوم بازنگری در رویکردهای موجود و بهره برداری بهینه از پتانسیل ها تأکید می شود.

چالش های اساسی توسعه گیاهان دارویی

کتاب به وضوح نشان می دهد که توسعه صنعت گیاهان دارویی در ایران با چالش های ساختاری و چندوجهی روبروست. این چالش ها را می توان در چند دسته اصلی طبقه بندی کرد:

1. چالش های اقتصادی:
   • اتکای اقتصاد به نفت: تمرکز بر درآمدهای نفتی، سبب غفلت از پتانسیل های سایر بخش ها از جمله اهمیت اقتصادی گیاهان دارویی شده است.
   • آسیب پذیری اقتصاد روستایی: کشاورزان خرده پا، به دلیل عدم دسترسی به تسهیلات، دانش و بازارهای مناسب، قادر به سرمایه گذاری در کشت گیاهان پربازده نیستند. کتاب رقبا نیز به وضوح بیان می دارد که روستایی، مخصوصا زارعین کم زمین (بطور متوسط ۱.۵ هکتار برای هر خانوار) به هیچ وجه قادر به تامین مواد خوراکی اولیه و ضروری خود نیستند. این نشان از نیاز مبرم به حمایت از این قشر دارد.
   • عدم حمایت کافی: فقدان سیاست های حمایتی مؤثر و پایدار از تولیدکنندگان خرد و سرمایه گذاران در این حوزه.
2. چالش های کشاورزی:
   • مشکلات زیست محیطی: کمبود منابع آب، فرسایش خاک و تغییرات اقلیمی، تهدیدی جدی برای کشت پایدار هستند.
   • روش های سنتی کشت: استفاده از روش های قدیمی و غیرعلمی در کشت، داشت و برداشت، منجر به کاهش کیفیت و کمیت محصول می شود.
   • عدم یکپارچگی اراضی: خرده مالکی و کوچک بودن قطعات زمین، مانع از مکانیزاسیون و بهره وری بالا می شود.
3. چالش های مدیریتی و سیاستی:
   • فقدان برنامه ریزی جامع: نبود یک نقشه راه و استراتژی ملی هماهنگ و بلندمدت برای توسعه پایدار با گیاهان دارویی.
   • نبود صنایع تبدیلی کافی: عدم توسعه زیرساخت های لازم برای صنایع تبدیلی گیاهان دارویی، باعث خام فروشی و کاهش ارزش افزوده می شود.
   • ضعف در تحقیق و آموزش: کمبود سرمایه گذاری در پژوهش های کاربردی و آموزش کشاورزان و متخصصان در زمینه دستورالعمل کاشت گیاهان دارویی.
4. چالش های اجتماعی:
   • عدم آگاهی و توانمندسازی: فقدان آموزش های لازم برای بهره برداران روستایی در مورد پتانسیل ها و روش های نوین کشت و بازاریابی.
   • مهاجرت روستاییان: عدم وجود فرصت های شغلی و درآمد مناسب، سبب مهاجرت جوانان از روستاها و از دست رفتن نیروی کار فعال می شود.

کتاب علی محبی گیاهان دارویی تأکید دارد که عبور از این چالش ها، مستلزم یک رویکرد جامع، هماهنگ و مشارکت محور است. باید به سمت ایجاد یک اکوسیستم کامل برای صنعت گیاهان دارویی حرکت کنیم که در آن، از بذر تا بازار، تمامی حلقه ها به شکلی مؤثر و کارآمد عمل کنند.

«توسعه پایدار گیاهان دارویی نه تنها یک فرصت اقتصادی، بلکه ضرورتی برای حفظ منابع طبیعی و توانمندسازی جوامع محلی است.»

راهبردهای توسعه: از اهداف تا روش های کاشت

پس از ترسیم واقع بینانه وضعیت موجود و چالش های پیش رو، کتاب «گیاهان دارویی – صنعتی در ایران» در فصل چهارم خود، به ارائه راهکارهای توسعه گیاهان دارویی صنعتی می پردازد. این بخش، قلب تپنده کتاب برای کسانی است که به دنبال فهم مسیر حرکت و تبدیل پتانسیل ها به واقعیت هستند. علی محبی در این قسمت، چشم اندازی روشن از اهداف بلندمدت و کوتاه مدت، همراه با روش ها و پیشنهادات عملی برای رسیدن به آن ها، ارائه می دهد.

اهداف بلندمدت و کوتاه مدت کشت گیاهان دارویی – صنعتی

توسعه کشت گیاهان دارویی، صرفاً یک هدف اقتصادی نیست، بلکه ابعاد چندگانه اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی را در بر می گیرد:

اهداف اقتصادی:

• افزایش صادرات غیرنفتی: با تمرکز بر بازار گیاهان دارویی ایران در سطح جهانی و ارتقاء کیفیت محصولات.
• ایجاد درآمد پایدار: برای روستاییان و کشاورزان، به خصوص زارعین کم زمین که نیاز مبرمی به افزایش سطح درآمد دارند. این امر می تواند از مهاجرت روستاییان به شهرها جلوگیری کرده و به تقویت اقتصاد محلی کمک کند.
• افزایش ارزش افزوده: از طریق توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری، می توان از خام فروشی جلوگیری کرد و سود بیشتری کسب نمود.
• تنوع بخشی به اقتصاد: کاهش وابستگی به تک محصولی و ایجاد بخش های جدید و مولد.

اهداف زیست محیطی:

• جلوگیری از فرسایش خاک: کشت گیاهان دارویی که ریشه های قوی دارند، می تواند به تثبیت خاک و جلوگیری از فرسایش کمک کند.
• تلطیف هوا: با افزایش پوشش گیاهی، کیفیت هوا بهبود یافته و از اثرات مخرب آلودگی کاسته می شود.
• افزایش ذخیره آب های زیرزمینی: گیاهان دارویی اغلب به آب کمتری نیاز دارند و می توانند به مدیریت بهینه منابع آبی کمک کنند.
• حفاظت از تنوع زیستی: با کشت هدفمند گونه های بومی، می توان از انقراض آن ها جلوگیری کرد.

اهداف اجتماعی:

• اشتغال زایی: نقش گیاهان دارویی در اشتغال زایی در مناطق روستایی و محروم، از مزایای بارز این صنعت است. از کاشت تا فرآوری و بسته بندی، فرصت های شغلی متعددی ایجاد می شود.
• توانمندسازی جوامع محلی: از طریق آموزش و فراهم آوردن امکانات، روستاییان می توانند به کارآفرینان موفقی در این حوزه تبدیل شوند.
• مشارکت همه جانبه ساکنان: ایجاد حس مالکیت و مسئولیت پذیری در جوامع محلی نسبت به منابع طبیعی و توسعه پایدار.

روش ها، طرح ها و پیشنهادات برای توسعه پایدار

کتاب گیاهان دارویی – صنعتی در ایران علی محبی، با نگاهی عملی، به معرفی روش های نوین و پایدار کشت می پردازد. این روش ها شامل استفاده از تکنولوژی های مدرن در آبیاری (مانند آبیاری قطره ای)، بهبود روش های داشت (مانند استفاده از کودهای آلی و کنترل بیولوژیک آفات) و همچنین مکانیزاسیون فرآیند برداشت است. تأکید بر کاشت گونه های مهم گیاهان دارویی ایران که با اقلیم های مختلف کشور سازگار هستند، از دیگر نکات مهم این بخش است.

از جمله طرح ها و پیشنهاداتی که در کتاب مطرح شده اند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. اجرای طرح های تولیدی: نظیر زراعت چوب در مناطق مستعد و کشت گیاهان دارویی در اراضی با بهره وری پایین. این طرح ها می توانند به افزایش سطح درآمد خانوارهای روستایی کمک شایانی کنند.
2. توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی: صنایع تبدیلی گیاهان دارویی، مانند کارگاه های اسانس گیری، تولید عرقیات، خشک کردن گیاهان و بسته بندی، نقش محوری در افزایش ارزش افزوده دارند. این صنایع، نه تنها محصول خام را به فرآورده های با ارزش بالاتر تبدیل می کنند، بلکه فرصت های شغلی جدیدی نیز ایجاد می نمایند.
3. توانمندسازی بهره برداران: از طریق آموزش های فنی و حرفه ای، می توان دانش و مهارت کشاورزان را در زمینه کاشت، داشت و برداشت صحیح گیاهان دارویی افزایش داد. این آموزش ها باید شامل انتخاب گونه مناسب، آماده سازی زمین، آبیاری بهینه، کنترل آفات و بیماری ها و روش های صحیح برداشت باشد.
4. برنامه ریزی جامع و هماهنگ: لزوم ایجاد یک هم افزایی بین بخش های مختلف دولتی و خصوصی برای تدوین و اجرای یک استراتژی ملی توسعه گیاهان دارویی. این برنامه ریزی باید موانع اداری، مالی و قانونی را مرتفع سازد.
5. سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه: برای شناسایی گونه های جدید، بهبود کیفیت محصولات، ابداع روش های نوین فرآوری و یافتن کاربردهای جدید برای گیاهان دارویی بومی ایران.

راهکارهای مطرح شده در این بخش، نه تنها بر غلبه بر دشواری ها و مشکلات اجرایی تأکید دارند، بلکه با نگاهی آینده نگر، مسیر توسعه پایدار با گیاهان دارویی را برای کشور ترسیم می کنند. این بخش از کتاب، به واقع یک نقشه راه برای همه علاقه مندان و فعالان این حوزه است.

گنجینه ای از دانش عملی: معرفی گونه ها و دستورالعمل های کاشت

فصول پنجم و ششم کتاب «گیاهان دارویی – صنعتی در ایران»، به منبعی ارزشمند برای کسانی تبدیل می شود که به دنبال اطلاعات کاربردی و عملی در زمینه کشت گیاهان دارویی هستند. در این بخش ها، علی محبی، دانشی عمیق و تجربی را در مورد دستورالعمل کاشت گیاهان دارویی و معرفی گونه های مهم دارویی-صنعتی ایران ارائه می دهد. این اطلاعات، برای هر کشاورز، کارآفرین یا دانشجویی که قصد ورود به این حوزه را دارد، حیاتی و راهگشاست.

دستورالعمل جامع کاشت و پرورش گیاهان دارویی

کتاب به تفصیل به جزئیات کاربردی کاشت گونه های مهم دارویی-صنعتی می پردازد. این دستورالعمل ها شامل مراحلی کلیدی از جمله:

1. انتخاب گونه مناسب: این گام اساسی، نیازمند شناخت دقیق از اقلیم منطقه، نوع خاک، میزان دسترسی به آب و نیاز بازار است. کتاب به اهمیت انتخاب گونه های مهم گیاهان دارویی ایران که بیشترین سازگاری را با شرایط محلی دارند، تأکید می کند.
2. آماده سازی زمین: شامل شخم زنی، تسطیح، افزودن کودهای آلی و معدنی و زهکشی مناسب برای ایجاد بستری مطلوب برای رشد گیاه.
3. روش های کاشت: از بذرپاشی مستقیم تا نشاءکاری، هر گونه روش خاص خود را دارد که در کتاب به آن پرداخته شده است.
4. آبیاری: میزان و زمان بندی آبیاری بر اساس نیاز گیاه و شرایط اقلیمی، با تأکید بر روش های بهینه مصرف آب.
5. داشت: شامل کنترل علف های هرز، مبارزه با آفات و بیماری ها (ترجیحاً به روش های ارگانیک و بیولوژیک)، و تغذیه مناسب گیاه.
6. برداشت: زمان و روش صحیح برداشت برای حفظ حداکثر کیفیت و خواص دارویی گیاه، بسیار مهم است. برای مثال، برخی گیاهان باید در اوج گلدهی برداشت شوند و برخی دیگر زمانی که بذر آن ها رسیده است.
7. فرآوری اولیه: شامل خشک کردن صحیح، بسته بندی و نگهداری مناسب محصول برای حفظ کیفیت تا زمان عرضه به بازار یا صنایع تبدیلی.

این جزئیات عملی، کتاب را به یک راهنمای تمام عیار برای کسانی تبدیل می کند که قصد دارند در عرصه های مستعد ملی و اراضی اشخاص، اقدام به کشت گیاهان دارویی صنعتی نمایند. تأکید بر امکان سنجی و برنامه ریزی دقیق، قبل از هرگونه اقدام به کاشت، از نکات کلیدی است که در کتاب برجسته می شود.

آشنایی با گونه های مهم دارویی – صنعتی ایران

بخش ششم کتاب، به معرفی عملی برخی از گونه های مهم گیاهان دارویی ایران اختصاص دارد که پتانسیل اقتصادی بالایی برای کشور دارند. اگرچه کتاب رقبا فقط به فهرست این فصول اکتفا کرده، اما کتاب علی محبی به شکل جامع تری به معرفی این گونه ها، شامل مشخصات گیاه شناسی، شرایط اکولوژیکی مورد نیاز، خواص دارویی، کاربردهای صنعتی و روش های کاشت آن ها می پردازد.

معرفی نمونه هایی از این گونه ها، بدون لیست کردن کامل آن ها، به خواننده کمک می کند تا اهمیت شناخت گونه های بومی و تطابق آن ها با اقلیم های مختلف ایران را درک کند. برای مثال، ممکن است به گیاهانی نظیر:

• زعفران: با ارزش اقتصادی بسیار بالا و نیاز آبی کم، مناسب برای مناطق خشک و نیمه خشک.
• گل محمدی: برای تولید اسانس، گلاب و مربا، با سازگاری خوب در مناطق معتدل.
• شیرین بیان: با خواص دارویی فراوان و توانایی رشد در خاک های شور و قلیایی.
• باریجه و کتیرا: صمغ های گیاهی ارزشمند که از گیاهان مرتعی به دست می آیند و نیازمند مدیریت صحیح برداشت هستند.
• آویشن و نعناع: گیاهانی با کاربرد گسترده در صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی، با قابلیت کشت آسان.

این بخش، بر اهمیت انتخاب گونه های مناسب برای مناطق مختلف ایران بر اساس شرایط اقلیمی، اقتصادی و تقاضای بازار تأکید می کند. شناخت دقیق این گونه ها و روش های صحیح کاشت آن ها، ستون فقرات توسعه پایدار با گیاهان دارویی در کشور است و می تواند به نقش گیاهان دارویی در اشتغال زایی و افزایش درآمدهای روستایی کمک شایانی نماید.

«دانش بومی همراه با علم نوین، راهگشای بهره برداری پایدار از گنجینه گیاهان دارویی ایران است.»

نتیجه گیری: نگاهی به آینده و ارزش افزوده کتاب

در نهایت، خلاصه کتاب گیاهان دارویی – صنعتی در ایران (نویسنده علی محبی) به وضوح نشان می دهد که گیاهان دارویی و صنعتی، تنها یک منبع طبیعی نیستند؛ بلکه یک فرصت استراتژیک و حیاتی برای توسعه پایدار و تحول اقتصادی ایران محسوب می شوند. این کتاب، بیش از آنکه صرفاً به معرفی گونه ها یا ارائه دستورالعمل های کاشت بپردازد، به عنوان یک چراغ راه عمل می کند و مسیر را برای بهره برداری بهینه از این گنجینه طبیعی و فرهنگی ترسیم می نماید. پیام اصلی علی محبی، لزوم گذار از اتکای صرف به منابع نفتی به سمت یک اقتصاد مقاومتی و غیرنفتی است که در آن، اهمیت اقتصادی گیاهان دارویی نقشی محوری ایفا می کند.

کتاب به شکلی جامع و تحلیلی، پتانسیل های بی نظیر اقلیمی و تنوع زیستی ایران را برجسته می کند و همزمان، چالش های موجود بر سر راه تولید و صادرات گیاهان دارویی ایران را واکاوی می نماید. از فقدان مکانیزاسیون و استانداردسازی در فرآوری گرفته تا ضعف در بازاریابی بین المللی و نیاز به صنایع تبدیلی گیاهان دارویی، تمامی ابعاد مورد بررسی قرار گرفته اند. راه حل های پیشنهادی کتاب نیز بر اساس یک رویکرد چندوجهی و یکپارچه استوار است؛ رویکردی که بر لزوم هم افزایی بین بخش های مختلف، حمایت از تولیدکنندگان خرد، سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه، و توانمندسازی جوامع محلی تأکید دارد.

این کتاب، در واقع، یک نقشه راه عملی و تحلیلی برای تمامی فعالان و علاقه مندان این حوزه است. از دانشجویان رشته های کشاورزی و منابع طبیعی گرفته که به دنبال داده های مستند برای پژوهش های خود هستند، تا کشاورزان و کارآفرینانی که جویای دستورالعمل کاشت گیاهان دارویی و راهکارهای عملی برای افزایش درآمد و بهره وری می باشند، و همچنین سیاست گذارانی که به دنبال راهبردهای مؤثر برای تحقق اقتصاد غیرنفتی و نقش گیاهان دارویی در اشتغال زایی هستند، همگی می توانند از محتوای غنی این اثر بهره مند شوند.

مطالعه کتاب گیاهان دارویی – صنعتی در ایران (نویسنده علی محبی)، نه تنها دیدگاهی عمیق تر در مورد پتانسیل های فراموش شده این مرز و بوم به خواننده می دهد، بلکه او را به تفکر درباره نقش خود در توسعه پایدار و اقتصادی کشور فرامی خواند. برای کسب اطلاعات جزئی تر و عمیق تر در مورد هر یک از فصول و بهره مندی از دانش کاربردی ارائه شده در آن، اکیداً توصیه می شود نسخه کامل کتاب را مطالعه کنید. این اثر، بی شک، می تواند گامی مهم در جهت تغییر نگرش به منابع طبیعی و حرکت به سمت آینده ای روشن تر برای ایران باشد.