چند بار می توان کنکور داد؟ (راهنمای جامع دفعات مجاز)
چند بار می توان کنکور داد
تعداد دفعات مجاز شرکت در کنکور سراسری، کارشناسی ارشد و دکتری برای داوطلبان خانم محدودیتی ندارد. اما برای آقایان، این امر تابع قوانین نظام وظیفه است و بدون مشخص بودن وضعیت خدمت، معمولاً تنها برای دو کنکور متوالی امکان پذیر است، مگر با راهکارهای قانونی مشخص که در ادامه به آن ها اشاره می شود.
ورود به دانشگاه و ادامه تحصیل، نقطه ای مهم در مسیر زندگی بسیاری از جوانان محسوب می شود و کنکور سراسری، دروازه ای برای رسیدن به این آرزوهاست. در این میان، سوال «چند بار می توان کنکور داد؟» یکی از دغدغه های اصلی و مشترک برای طیف وسیعی از داوطلبان است. از دانش آموزان سال دوازدهم گرفته تا فارغ التحصیلانی که برای بهبود وضعیت تحصیلی یا شغلی خود، مجدداً به فکر شرکت در این آزمون هستند، همگی با این پرسش مهم روبرو می شوند. همچنین، دانشجویانی که در حال تحصیل هستند و قصد تغییر رشته یا مقطع را دارند، یا حتی آن دسته از داوطلبانی که به دلایل مختلف از دانشگاه انصراف داده اند، نیاز مبرمی به آگاهی از قوانین به روز و دقیق مربوط به تعداد دفعات مجاز شرکت در کنکور دارند.
قوانین و بخشنامه های سازمان سنجش آموزش کشور و سازمان نظام وظیفه عمومی، هر ساله دچار تغییراتی می شوند که می تواند ابهامات زیادی را برای داوطلبان ایجاد کند. هدف از این مقاله، ارائه یک راهنمای جامع و کاملاً به روز برای پاسخگویی به تمام سوالات و ابهامات شما در این زمینه است. این راهنما تلاش می کند با در نظر گرفتن تمام سناریوهای ممکن، از جمله شرایط خانم ها، آقایان مشمول خدمت سربازی، دانشجویان در حال تحصیل در دوره های مختلف، فارغ التحصیلان، انصرافی ها و افراد دارای تعهد خدمت، اطلاعاتی دقیق و سازمان یافته ارائه دهد تا هر داوطلبی بتواند با اطمینان خاطر، بهترین تصمیم را برای آینده تحصیلی خود اتخاذ کند.
اصل کلی: آیا شرکت در کنکور محدودیت دارد؟
یکی از مهمترین سوالاتی که ذهن بسیاری از داوطلبان کنکور را به خود مشغول می کند، مربوط به تعداد دفعات مجاز شرکت در این آزمون است. خوشبختانه، باید گفت که در حالت کلی، تعداد دفعات مجاز شرکت در کنکور سراسری، کارشناسی ارشد و دکتری برای اکثر داوطلبان، به ویژه خانم ها، نامحدود است. این یعنی داوطلبان می توانند هر چند بار که لازم می دانند، در آزمون کنکور شرکت کنند تا به نتیجه دلخواه خود دست یابند. این قانون، فرصتی ارزشمند را برای افرادی فراهم می آورد که ممکن است در نوبت های اول به دلیل عدم آمادگی کافی، انتخاب نادرست رشته یا سایر چالش ها، موفق به کسب رتبه مطلوب نشده اند.
با این حال، یک استثنای بسیار مهم و جدی در این زمینه وجود دارد که عمدتاً متوجه آقایان مشمول خدمت نظام وظیفه می شود. برای این دسته از داوطلبان، شرایط شرکت مجدد در کنکور، کاملاً تابع قوانین و ضوابط سازمان نظام وظیفه عمومی است و می تواند محدودیت هایی را ایجاد کند. این محدودیت ها به معنای ممنوعیت کامل نیست، بلکه مستلزم رعایت برخی شرایط و استفاده از راهکارهای قانونی است که در بخش های بعدی به تفصیل به آن ها پرداخته خواهد شد. بنابراین، در حالی که درهای کنکور برای بسیاری از داوطلبان همواره باز است، آقایان باید با دقت بیشتری به وضعیت نظام وظیفه خود و تاثیر آن بر برنامه ریزی های تحصیلی شان توجه کنند.
شرکت همزمان در دو کنکور: فرصتی برای تنوع
علاوه بر امکان شرکت نامحدود در کنکور، سازمان سنجش فرصتی را فراهم کرده است که داوطلبان بتوانند در یک سال به صورت همزمان در بیش از یک رشته امتحانی شرکت کنند. رشته های تحصیلی در دبیرستان و به تبع آن در کنکور سراسری، به دو دسته اصلی و شناور تقسیم می شوند:
- دسته های اصلی: شامل علوم تجربی، علوم انسانی و ریاضی فیزیک. داوطلبان تنها می توانند در یکی از این رشته های اصلی شرکت کنند.
- دسته های شناور: شامل زبان های خارجی و هنر. داوطلبان علاوه بر شرکت در یکی از رشته های اصلی، مجاز هستند که به صورت همزمان در یک یا هر دو رشته شناور نیز ثبت نام کرده و در آزمون آن ها شرکت کنند.
این قابلیت به داوطلبان امکان می دهد تا شانس خود را در رشته های مختلف بسنجند و با توجه به علایق و توانایی های خود، مسیرهای متنوعی را برای آینده تحصیلی و شغلی خود در نظر بگیرند.
شرایط خاص برای آقایان: محدودیت های نظام وظیفه
همانطور که پیشتر اشاره شد، اصلی ترین محدودیت در تعداد دفعات مجاز شرکت در کنکور برای آقایان، به قوانین نظام وظیفه عمومی بازمی گردد. این مسئله می تواند برای بسیاری از داوطلبان پسر و خانواده هایشان منبع نگرانی باشد، اما با آگاهی از قوانین و راهکارهای موجود، می توان این چالش ها را به حداقل رساند.
آقایان در دوران پس از دیپلم
پس از فارغ التحصیلی از مقطع دیپلم یا پیش دانشگاهی، آقایان مشمول خدمت سربازی، یک فرجه یک ساله برای تعیین تکلیف وضعیت نظام وظیفه خود دارند. در این مدت، آن ها می توانند نسبت به ثبت نام در دانشگاه اقدام کنند یا وضعیت خود را برای رفتن به خدمت سربازی مشخص نمایند. در این بازه زمانی، شرکت در کنکور سراسری برای بار اول و دوم معمولاً بدون مشکل و با استفاده از همین فرجه یا معافیت تحصیلی اولیه امکان پذیر است.
راهکار کنکور برای سومین بار (و بیشتر) برای آقایان
چنانچه یک داوطلب آقا پس از دو بار شرکت در کنکور (که معمولاً شامل سال اول پس از دیپلم و سال بعد آن می شود)، موفق به قبولی و ورود به دانشگاه نشود یا به رشته دلخواه خود دست پیدا نکند، وضعیت نظام وظیفه برای او چالش برانگیز خواهد شد. در این شرایط، ادامه تحصیل بدون تعیین تکلیف سربازی ممکن نیست. اما راهکارهایی برای شرکت در کنکور برای سومین بار و دفعات بیشتر وجود دارد:
- ثبت نام در دانشگاه های غیرروزانه: یکی از متداول ترین و موثرترین راه ها، ثبت نام در یکی از دانشگاه های غیرروزانه نظیر دانشگاه آزاد اسلامی، پیام نور، غیرانتفاعی یا پردیس خودگردان است. با قبولی و ثبت نام در این دانشگاه ها، داوطلب می تواند از معافیت تحصیلی دانشجویی بهره مند شود. پس از دریافت معافیت تحصیلی، فرد می تواند به جای ادامه تحصیل، درخواست مرخصی تحصیلی برای یک یا دو ترم داده و در این مدت، با تمرکز کامل برای کنکور سال بعد (سومین بار یا بیشتر) آماده شود. در صورت قبولی مجدد در کنکور و پذیرش در رشته بهتر، می تواند از دانشگاه قبلی خود انصراف دهد.
- گذراندن خدمت سربازی: راهکار دیگر، گذراندن دوره خدمت سربازی است. پس از اتمام خدمت و دریافت کارت پایان خدمت، آقایان نیز مانند سایر افراد، هیچ محدودیتی در تعداد دفعات شرکت در کنکور نخواهند داشت.
- داشتن کارت معافیت دائم: آقایانی که دارای کارت پایان خدمت یا کارت معافیت دائم (مانند معافیت پزشکی، کفالت یا ایثارگری) هستند، هیچ محدودیتی در تعداد دفعات شرکت در کنکور ندارند و می توانند هر چند بار که تمایل دارند، در آزمون شرکت کنند.
همچنین، داوطلبان آقا که در حین خدمت سربازی هستند، در برخی شرایط خاص (مانند سرباز معلمی یا برنامه های ویژه)، ممکن است بتوانند با کسب اجازه از یگان خدمتی و رعایت ضوابط، در کنکور سراسری شرکت کنند. این موارد نیاز به بررسی دقیق با مراجع ذی ربط دارد.
برای روشن تر شدن وضعیت های مختلف نظام وظیفه، جدول زیر می تواند مفید باشد:
| وضعیت نظام وظیفه | امکان شرکت در کنکور | محدودیت اصلی | راهکار |
|---|---|---|---|
| مشمول بدون غیبت (فرجه یک ساله) | بله (برای ۱ یا ۲ کنکور) | اتمام فرجه تحصیلی | ورود به دانشگاه یا خدمت سربازی |
| در حال تحصیل (دانشجوی غیرروزانه) | بله (با معافیت تحصیلی) | فقط برای مقطع فعلی | انصراف و دریافت معافیت جدید در صورت قبولی |
| دارای کارت پایان خدمت یا معافیت دائم | نامحدود | ندارد | ندارد |
| در حین خدمت سربازی | با مجوز یگان خدمتی (استثنا) | نیاز به مجوز و شرایط خاص | استعلام از یگان و سازمان سنجش |
| اخراجی از دانشگاه (آقا) | تا پایان خدمت یا دریافت معافیت دائم خیر | وضعیت نامشخص سربازی | ابتدا تعیین تکلیف سربازی |
توجه به این نکات برای آقایان بسیار حیاتی است تا برنامه ریزی تحصیلی آن ها با موانع غیرمنتظره نظام وظیفه مواجه نشود و بتوانند با آرامش خاطر، مسیر آموزشی خود را دنبال کنند.
شرایط شرکت مجدد در کنکور برای دانشجویان در حال تحصیل
یکی از مهمترین تغییرات و تسهیلات در قوانین کنکور، مربوط به دانشجویانی است که در حال حاضر مشغول به تحصیل هستند و تمایل دارند مجدداً در کنکور شرکت کنند تا رشته یا دانشگاه بهتری را انتخاب نمایند. این تغییرات، نگرانی های زیادی را از دوش این دسته از داوطلبان برداشته است.
دانشجویان دوره روزانه
در سال های گذشته، دانشجویان دوره روزانه برای شرکت مجدد در کنکور سراسری با محدودیت های جدی روبرو بودند و معمولاً می بایست پیش از ثبت نام در کنکور، از دانشگاه خود انصراف می دادند و این امر ریسک بالایی برای آن ها به همراه داشت. اما بر اساس آخرین بخشنامه ها و مصوبات سازمان سنجش، این قانون تغییر کرده است و شرایط برای این دسته از دانشجویان تسهیل شده است:
- امکان شرکت بدون انصراف اولیه: دانشجویان دوره روزانه می توانند بدون نیاز به انصراف اولیه از دانشگاه، در کنکور سراسری شرکت کنند. این یعنی نیازی نیست که داوطلب پیش از آزمون، رشته یا دانشگاه فعلی خود را رها کند.
- انصراف پس از قبولی قطعی: در صورت قبولی در رشته جدید و تمایل به ادامه تحصیل در آن، داوطلب می تواند پس از اعلام نتایج و اطمینان از پذیرش نهایی، از رشته قبلی خود در دانشگاه روزانه انصراف دهد. این رویکرد، امنیت خاطر بیشتری را برای داوطلبان فراهم می کند.
- محرومیت از انتخاب رشته روزانه: نکته مهم این است که اگر داوطلبی قبلاً در دوره روزانه دانشگاهی پذیرفته شده و از آن انصراف داده باشد (یا حتی پس از قبولی در دانشگاه روزانه ثبت نام نکرده باشد)، در صورت شرکت مجدد در کنکور، مجاز به انتخاب رشته های دوره روزانه نخواهد بود. این افراد می توانند برای دوره های غیرروزانه مانند شبانه (نوبت دوم)، پردیس خودگردان، پیام نور، غیرانتفاعی و دانشگاه آزاد اسلامی اقدام کنند. این قانون برای جلوگیری از اشغال بی مورد صندلی های رایگان دانشگاه های روزانه طراحی شده است.
- دانشجویان روزانه پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی: در مورد دانشجویان این سه رشته در دوره های روزانه، یک استثنا وجود دارد. اگر این دانشجویان برای بار دوم در یکی از همین رشته ها (پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی) در دوره روزانه قبول شوند، نیازی به پرداخت شهریه نخواهند داشت. اما اگر در رشته های دیگری (غیر از این سه رشته) در دوره روزانه قبول شوند، مشمول پرداخت شهریه دوره شبانه (نوبت دوم) خواهند بود. این قانون نشان دهنده اهمیت ویژه ای است که به این رشته های پرطرفدار و حساس داده می شود.
یکی از مهمترین تحولات در قوانین جدید کنکور این است که دانشجویان دوره روزانه دیگر نیازی به انصراف اولیه از تحصیل خود برای شرکت مجدد در کنکور ندارند. این تغییر، فرصتی بی سابقه را برای داوطلبان فراهم می آورد تا بدون دغدغه از دست دادن رشته فعلی، شانس خود را برای ورود به رشته ها و دانشگاه های بهتر امتحان کنند.
دانشجویان دوره های غیر روزانه (شبانه، آزاد، پیام نور، غیرانتفاعی، پردیس خودگردان)
برای دانشجویانی که در دوره های غیر روزانه مشغول به تحصیل هستند، شرایط شرکت مجدد در کنکور بسیار ساده تر است و محدودیت های کمتری وجود دارد:
- عدم محدودیت در شرکت مجدد: این داوطلبان می توانند بدون هیچ محدودیتی و هر تعداد باری که مایلند، مجدداً در کنکور سراسری شرکت کنند.
- انصراف قبل از ثبت نام در رشته جدید: در صورتی که این دانشجویان در کنکور مجدد قبول شده و قصد ثبت نام در رشته جدید را داشته باشند، لازم است که پیش از ثبت نام قطعی در رشته جدید، از دانشگاه و رشته قبلی خود انصراف دهند. این اقدام برای جلوگیری از تحصیل همزمان در دو رشته و دانشگاه (مخصوصاً در مقاطع مشابه) و رعایت ضوابط آموزشی است.
این تسهیلات باعث شده است که دانشجویان دوره های غیر روزانه بتوانند با آرامش بیشتری برای ارتقاء سطح تحصیلی خود تلاش کنند و در صورت عدم رضایت از رشته یا دانشگاه فعلی، به راحتی برای تغییر مسیر اقدام نمایند.
شرایط شرکت مجدد در کنکور برای انصرافی ها و فارغ التحصیلان
وضعیت داوطلبانی که قبلاً دانشجو بوده اند و به دلایلی از تحصیل انصراف داده اند یا از دانشگاه اخراج شده اند، همچنین فارغ التحصیلان یک مقطع تحصیلی که قصد شرکت مجدد در کنکور را دارند، دارای ملاحظات خاصی است که لازم است به دقت بررسی شود.
دانشجویان انصرافی
داوطلبانی که از دانشگاه انصراف داده اند، تحت شرایطی می توانند مجدداً در کنکور شرکت کنند:
- محدودیت زمانی: بر اساس قوانین، دانشجویان انصرافی در صورتی مجاز به شرکت مجدد در کنکور سراسری هستند که از تاریخ انصراف آنان از دانشگاه و رشته قبلی تا زمان پذیرش در دانشگاه و رشته جدید، بیش از یک سال سپری نشده باشد. این قانون برای مدیریت ظرفیت های آموزشی و جلوگیری از سوءاستفاده های احتمالی وضع شده است.
- هزینه های جریمه انصراف: یکی از مهمترین مواردی که دانشجویان انصرافی باید به آن توجه کنند، هزینه های مربوط به جریمه انصراف است که بسته به نوع دانشگاه و دوره تحصیلی متفاوت است. اطلاع از این هزینه ها قبل از اقدام به انصراف، بسیار حیاتی است:
- دانشگاه های روزانه دولتی: اگر دانشجو از دانشگاه روزانه انصراف دهد و قصد تحصیل مجدد در یک دوره روزانه دیگر را داشته باشد، نیازی به پرداخت جریمه انصراف از دانشگاه نیست. با این حال، همانطور که قبلاً ذکر شد، در صورت قبولی مجدد در دوره روزانه، مشمول محرومیت انتخاب رشته های روزانه خواهد بود. اگر قبلاً در رشته ای غیر از پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی در دوره روزانه قبول شده و از آن انصراف داده باشد، در صورت قبولی مجدد در دوره روزانه، باید شهریه دوره شبانه را پرداخت کند.
- دانشگاه های شبانه (نوبت دوم): هزینه جریمه انصراف از دانشگاه های شبانه معمولاً معادل 1.5 برابر شهریه ثابت یک ترم است.
- دانشگاه های پیام نور و غیرانتفاعی: این دانشگاه ها نیز ممکن است مبلغی را به عنوان جریمه انصراف دریافت کنند که این مبلغ می تواند شامل شهریه ثابت یک ترم به اضافه هزینه های مربوط به خدمات آموزشی باشد.
- دانشگاه آزاد اسلامی: هزینه جریمه انصراف از دانشگاه آزاد معمولاً معادل نصف شهریه ثابت یک ترم است.
- پردیس های خودگردان: این دوره ها بیشترین میزان جریمه را دارند. هزینه انصراف از پردیس خودگردان معمولاً معادل پرداخت شهریه ثابت تمامی ترم های باقی مانده از دوره تحصیل است که مبلغ قابل توجهی خواهد بود.
دانشجویان اخراجی
وضعیت برای دانشجویان اخراجی پیچیده تر است. به طور کلی، دانشجویان اخراجی (به ویژه آقایان) تا زمان پایان خدمت سربازی یا دریافت کارت معافیت دائم، امکان شرکت مجدد در کنکور سراسری را نخواهند داشت. این قانون برای جلوگیری از سوءاستفاده از معافیت تحصیلی و رعایت نظم آموزشی وضع شده است. تنها استثنا می تواند مربوط به افرادی باشد که قبل از ورود به سن مشمولیت، از دانشگاه اخراج شده اند.
فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی که می خواهند مجدداً کنکور سراسری بدهند
افرادی که یک بار مدرک کارشناسی خود را دریافت کرده اند و قصد دارند مجدداً در کنکور سراسری شرکت کنند (مثلاً برای تغییر رشته یا علاقه به رشته ای دیگر)، نیز با محدودیت هایی مواجه هستند:
- محدودیت در انتخاب رشته های روزانه: این افراد، مجاز به انتخاب رشته های دوره روزانه دولتی نخواهند بود. دلیل این محدودیت نیز مانند دانشجویان روزانه انصرافی، جلوگیری از اشغال مجدد صندلی های رایگان توسط کسانی است که قبلاً از این فرصت بهره مند شده اند.
- مجاز به انتخاب رشته های غیر روزانه: فارغ التحصیلان کارشناسی می توانند بدون هیچ محدودیتی برای رشته های دوره های غیر روزانه مانند شبانه، پردیس خودگردان، پیام نور، غیرانتفاعی و دانشگاه آزاد اسلامی اقدام کنند.
با آگاهی از این جزئیات، داوطلبان می توانند تصمیمات آگاهانه تری درباره آینده تحصیلی خود بگیرند و از بروز مشکلات و پرداخت هزینه های غیرضروری جلوگیری کنند.
تعداد دفعات مجاز شرکت در کنکور کارشناسی ارشد و دکتری
پس از بررسی کنکور سراسری، نوبت به آزمون های ورود به مقاطع تحصیلات تکمیلی، یعنی کارشناسی ارشد و دکتری می رسد. این مقاطع نیز دارای قوانین خاص خود برای شرکت مجدد هستند.
اصل کلی: عدم وجود محدودیت
در مورد کنکور کارشناسی ارشد و دکتری نیز، اصل کلی بر عدم وجود محدودیت در تعداد دفعات شرکت استوار است. یعنی داوطلبان می توانند هر چند بار که بخواهند، در این آزمون ها شرکت کنند تا موفق به قبولی در رشته و دانشگاه مورد نظر خود شوند. این انعطاف پذیری، فرصت خوبی را برای افرادی فراهم می کند که قصد ارتقاء سطح علمی و تخصصی خود را دارند یا به دنبال تغییر گرایش تحصیلی در مقاطع بالاتر هستند.
قوانین مربوط به دانشجویان در حال تحصیل در مقاطع پایین تر
داوطلبانی که هنوز در مقطع کارشناسی مشغول به تحصیل هستند و قصد شرکت در کنکور کارشناسی ارشد را دارند، یا دانشجویان کارشناسی ارشد که می خواهند در کنکور دکتری شرکت کنند، باید به چند نکته توجه کنند:
- شرط فارغ التحصیلی: برای شرکت در کنکور کارشناسی ارشد، لازم است که داوطلب تا پایان شهریور ماه سال برگزاری آزمون، فارغ التحصیل شود. در برخی موارد خاص، امکان شرکت با شرط فارغ التحصیلی تا پایان بهمن ماه نیز وجود دارد، اما این دسته از داوطلبان ممکن است فقط شانس پذیرش در مرحله تکمیل ظرفیت را داشته باشند. قوانین مشابهی نیز برای کنکور دکتری وجود دارد.
- محدودیت انتخاب رشته های پزشکی و پیراپزشکی: فارغ التحصیلان مقاطع کارشناسی ارشد یا دکتری که قصد شرکت مجدد در کنکور سراسری برای رشته های پزشکی و پیراپزشکی را دارند، با محدودیت روبرو هستند. این افراد فقط مجاز به انتخاب رشته در دوره های پردیس خودگردان و ظرفیت مازاد دانشگاه های علوم پزشکی خواهند بود و نمی توانند در دوره های روزانه و رایگان این رشته ها پذیرفته شوند. این قانون برای جلوگیری از اشغال مکرر ظرفیت های عمومی در رشته های پرتقاضا وضع شده است.
به طور کلی، داوطلبان مقاطع تحصیلات تکمیلی آزادی عمل بیشتری در شرکت مجدد در کنکور دارند، اما باید به زمان بندی فارغ التحصیلی و همچنین محدودیت های خاص برای رشته های پرتقاضا در مقاطع پایین تر، در صورت تغییر مسیر تحصیلی، توجه ویژه ای داشته باشند.
قوانین استفاده از سهمیه ها در کنکور مجدد
سهمیه ها نقش مهمی در شانس قبولی داوطلبان در کنکور سراسری ایفا می کنند. اما سوال اینجاست که آیا می توان در صورت شرکت مجدد در کنکور، از سهمیه های قبلی نیز استفاده کرد یا خیر؟ پاسخ به این سوال، بسته به نوع سهمیه متفاوت است.
سهمیه مناطق
استفاده از سهمیه مناطق (مناطق 1، 2 و 3) بر اساس محل تحصیل داوطلب در سه سال آخر دوره دبیرستان تعیین می شود و هیچ محدودیتی برای استفاده مجدد از آن وجود ندارد. هر داوطلب، هر چند بار که در کنکور شرکت کند، این سهمیه بر اساس محل تحصیل دبیرستانی او اعمال خواهد شد.
سهمیه ایثارگری (۲۵٪ و ۵٪)
سهمیه ایثارگری یکی از سهمیه هایی است که دارای قوانین خاص و گاه پیچیده ای برای استفاده مجدد است. این سهمیه به جانبازان (۲۵٪ و بالاتر و همسر و فرزندان آنان، جانبازان زیر ۲۵٪ و همسر و فرزندان آنان)، آزادگان و همسر و فرزندان آنان، و همسر و فرزندان شهدا و مفقودالاثران تعلق می گیرد. همچنین رزمندگانی که حداقل شش ماه سابقه حضور داوطلبانه در جبهه ها را دارند، از سهمیه رزمندگان برخوردار می شوند. در زمان ثبت نام مجدد، با وارد کردن کد 12 رقمی مربوطه، این سهمیه اعمال می شود. اما نکته مهم:
- محدودیت یک بار استفاده در دوره های روزانه دولتی: بر اساس قانون، مشمولین استفاده از سهمیه های ایثارگری، تنها یک بار در هر مقطع تحصیلی (سراسری یا تحصیلات تکمیلی) می توانند از سهمیه خود برای قبولی در دوره های روزانه دولتی استفاده کنند. اگر داوطلب پس از قبولی با سهمیه در دوره روزانه، از ادامه تحصیل انصراف دهد یا ثبت نام نکند، دیگر حق استفاده مجدد از سهمیه در آن مقطع تحصیلی برای دوره روزانه را نخواهد داشت.
- امکان استفاده مجدد برای دوره های غیرروزانه: اگر داوطلبی یک بار با استفاده از سهمیه ایثارگران در آزمون سال های قبل در دوره های غیر روزانه (مانند آزاد، پیام نور، شبانه و پردیس) قبول شده باشد و از آن رشته انصراف داده باشد، می تواند یک بار دیگر از سهمیه ایثارگران برای قبولی در دوره های روزانه و غیر روزانه استفاده نماید. این یک فرصت استثنایی برای ایثارگران است که بتوانند در صورت عدم رضایت از انتخاب اولیه، شانس خود را دوباره امتحان کنند.
سهمیه بهیاران
سهمیه بهیاران یک سهمیه خاص و موقت است که بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، تا سال 1404 برای پرستاران و تا سال 1406 برای بهورزان اعمال می شود. این سهمیه به میزان حداکثر 5 درصد از ظرفیت کد رشته های پرستاری، اتاق عمل و هوشبری اختصاص می یابد. شرایط دقیق و جزئیات استفاده از این سهمیه، هر ساله در دفترچه راهنمای ثبت نام کنکور سراسری درج می شود و داوطلبان بهیار باید به دقت آن را مطالعه کنند.
با توجه به تفاوت ها در قوانین استفاده مجدد از سهمیه ها، مطالعه دقیق دفترچه ثبت نام و مشاوره با کارشناسان سازمان سنجش برای اطمینان از وضعیت سهمیه در کنکورهای آتی، اکیداً توصیه می شود.
شرایط شرکت در کنکور مجدد برای داوطلبان دارای تعهد خدمت
برای برخی از داوطلبان، وضعیت شغلی و تعهدات خدمتی آن ها به سازمان ها و ارگان های دولتی، می تواند مانعی جدی برای شرکت مجدد در کنکور سراسری باشد. این موضوع نیز مانند نظام وظیفه، دارای قوانین خاص و صریحی است که باید به دقت رعایت شود.
بر اساس قوانین و آیین نامه های اجرایی، افرادی که به صورت رسمی یا پیمانی در سازمان ها و ارگان های دولتی مشغول به خدمت هستند و دارای تعهد خدمت به آن مجموعه می باشند، اجازه شرکت مجدد در کنکور سراسری را ندارند و نمی توانند از امکانات پذیرش مجدد بهره ببرند. دلیل این قانون این است که این افراد موظف به انجام فعالیت های محول شده در محل خدمت خود هستند و ورود به دانشگاه و ادامه تحصیل، ممکن است با تعهدات شغلی آن ها تداخل پیدا کند.
با این حال، راهکارهایی برای این دسته از داوطلبان وجود دارد که بتوانند در صورت تمایل به تغییر مسیر شغلی و تحصیلی، در کنکور شرکت کنند:
- انصراف از موقعیت شغلی: اصلی ترین و قطعی ترین راه حل این است که فرد، پیش از ثبت نام در کنکور سراسری، از موقعیت شغلی خود در سازمان دولتی انصراف دهد و تعهدات خدمتی خود را به اتمام برساند یا تغییر وضعیت دهد. برای مثال، اگر یک معلم رسمی آموزش و پرورش قصد شرکت مجدد در کنکور را دارد، باید ابتدا وضعیت شغلی خود را تغییر داده و به صورت قراردادی (یا هر شکل دیگری که تعهد استخدامی رسمی را برطرف کند) با این سازمان همکاری داشته باشد.
- شفاف سازی وضعیت شغلی: نکته بسیار مهم این است که وضعیت شغلی و تعهد داوطلب به سازمان ها و ارگان های دولتی، باید در زمان ثبت نام کنکور کاملاً مشخص و شفاف باشد. عدم رعایت این موضوع و ارائه اطلاعات نادرست، می تواند منجر به لغو قبولی و حتی محرومیت های آتی از سوی سازمان سنجش شود و داوطلب به عنوان فرد متخلف شناخته شود.
داوطلبان دارای تعهد خدمت باید پیش از هرگونه اقدامی، به دقت قوانین مربوط به سازمان خود و همچنین دفترچه راهنمای ثبت نام کنکور را مطالعه کرده و در صورت نیاز، با مشاوران حقوقی یا کارشناسان سازمان سنجش مشورت نمایند تا از بروز هرگونه مشکل در آینده جلوگیری شود.
بخشنامه و مصوبات جدید سازمان سنجش (آپدیت ۱۴۰۳-۱۴۰۴)
قوانین و ضوابط کنکور سراسری در سال های اخیر شاهد تغییرات چشمگیری بوده است که داوطلبان باید از آن ها آگاه باشند. این تغییرات، فرصت ها و چالش های جدیدی را پیش روی متقاضیان قرار داده اند.
خلاصه آخرین تغییرات
- برگزاری کنکور دو بار در سال: بر اساس مصوبات جدید، آزمون سراسری در هر سال دو بار برگزار می شود (یک نوبت در دی ماه و نوبت دیگر در تیر ماه). این امر به داوطلبان این امکان را می دهد که شانس خود را در دو نوبت مختلف بسنجند و در صورت عدم رضایت از نتیجه یک آزمون، فرصت مجددی برای کسب رتبه بهتر داشته باشند.
- تاثیر قطعی سوابق تحصیلی: تاثیر سوابق تحصیلی (نمرات امتحانات نهایی دوره دبیرستان) در پذیرش کنکور، به صورت قطعی و با درصد مشخصی اعمال می شود. این درصد در سال های اخیر رو به افزایش بوده و قرار است در سال های آتی به 60 درصد برسد. این تغییر، اهمیت جدی تری به معدل و نمرات کتبی نهایی دبیرستان بخشیده است.
- حذف دروس عمومی از کنکور: دروس عمومی از دفترچه کنکور سراسری حذف شده اند و سنجش آن ها صرفاً از طریق سوابق تحصیلی انجام می گیرد. این امر باعث شده تا داوطلبان تمرکز خود را بیشتر بر روی دروس تخصصی قرار دهند.
این تغییرات با هدف کاهش استرس کنکور، ایجاد فرصت های بیشتر برای داوطلبان و همچنین ارتقاء کیفیت آموزش و اهمیت بخشیدن به سوابق تحصیلی دانش آموزان انجام شده است. هرچند برخی از این مصوبات هنوز به طور کامل ابلاغ نشده اند و ممکن است جزئیات آن ها در آینده تغییر کند، اما چارچوب اصلی آن ها مشخص است.
تاثیر این تغییرات بر شانس قبولی داوطلبان
برگزاری کنکور در دو نوبت و تاثیر قطعی سوابق تحصیلی، می تواند به افزایش شانس قبولی داوطلبان کمک کند. از یک سو، با دو فرصت شرکت در آزمون، داوطلبان می توانند با آمادگی بهتری در یکی از نوبت ها شرکت کرده یا حتی با تحلیل نتایج نوبت اول، برای نوبت دوم برنامه ریزی دقیق تری داشته باشند. از سوی دیگر، اهمیت یافتن سوابق تحصیلی، برای دانش آموزانی که در طول دوره دبیرستان تلاش کرده و نمرات خوبی کسب کرده اند، یک مزیت بزرگ محسوب می شود.
با این حال، این تغییرات می تواند چالش هایی را نیز به همراه داشته باشد؛ به عنوان مثال، برای داوطلبانی که نمرات سوابق تحصیلی بالایی ندارند، ممکن است جبران این کمبود از طریق کنکور تخصصی دشوارتر باشد. همچنین، برخی کارشناسان معتقدند که این تغییرات می تواند تاثیرات متفاوتی بر شانس قبولی داوطلبان مناطق مختلف کشور داشته باشد. بنابراین، آگاهی کامل از این بخشنامه ها و تطبیق برنامه ریزی درسی با آن ها، برای تمامی داوطلبان الزامی است.
نتیجه گیری
پاسخ به این سوال که چند بار می توان کنکور داد، همانطور که بررسی شد، بسته به شرایط هر داوطلب، به ویژه جنسیت و وضعیت نظام وظیفه آقایان، متفاوت است. به طور کلی، خبر خوب این است که برای داوطلبان خانم و آقایان دارای کارت پایان خدمت یا معافیت دائم، هیچ محدودیتی در تعداد دفعات شرکت در کنکور سراسری، کارشناسی ارشد و دکتری وجود ندارد. این آزادی عمل، فرصتی مغتنم برای کسب آمادگی بیشتر و رسیدن به هدف مطلوب تحصیلی است.
با این حال، برای آقایان مشمول خدمت سربازی، قوانین نظام وظیفه، اصلی ترین عامل محدودکننده محسوب می شود. در این شرایط، استفاده از راهکارهای قانونی مانند ثبت نام در دانشگاه های غیرروزانه برای دریافت معافیت تحصیلی، می تواند مسیر را برای شرکت در کنکور برای دفعات بیشتر هموار سازد. همچنین، تغییرات اخیر در بخشنامه های سازمان سنجش، به ویژه برای دانشجویان دوره روزانه، امکان شرکت در کنکور بدون انصراف اولیه را فراهم کرده است که ریسک داوطلبان را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.
مسائلی مانند هزینه های انصراف از دانشگاه های مختلف، قوانین استفاده مجدد از سهمیه ها و محدودیت ها برای افراد دارای تعهد خدمت، همگی جزئیاتی هستند که نیازمند توجه و بررسی دقیق می باشند. مطالعه کامل و به روز دفترچه های راهنمای ثبت نام کنکور سراسری، کارشناسی ارشد و دکتری، به همراه مشورت با مشاوران تحصیلی متخصص و مجرب، به تمامی داوطلبان توصیه می شود تا بتوانند با آگاهی کامل و برنامه ریزی دقیق، بهترین مسیر تحصیلی را برای آینده خود برگزینند و از بروز هرگونه مشکل یا چالش پیش بینی نشده ای جلوگیری کنند.