کیف پول ارز دیجیتال چیست
مقدمهای بر کیف پول ارز دیجیتال
والت یا کیف پول ارز دیجیتال یک نوع نرم افزار است که کلیدهای خصوصی و عمومی را در خودش ذخیره کرده و با اتصال به بلاک چینهای مختلف، امکان ارسال یا دریافت رمز ارز را برای شما فراهم میکند. اگر والت ارز دیجیتال را شبیه به یک حساب بانکی در نظر بگیریم، کلید خصوصی همان رمز عبور یا پسورد حساب و کلید عمومی همان شماره حساب شما محسوب میشود. بنابراین اگر خواهان استفاده از بیت کوین یا هر رمز ارز دیگری هستید، به یک کیف پول ارز مجازی نیاز دارید.
آموزش استراتژیهای معاملاتی از دیدگاههای مختلف، دستهبندیهای گوناگونی برای نرم افزارهای کیف پول ارز دیجیتال وجود دارد. به عنوان مثال، همانطور که در بالا گفتیم، برخی فقط از یک رمز ارز خاص پشتیبانی میکنند، در حالی که والت های ارز دیجیتال محبوب دارای پشتیبانی از رمز ارزهای مختلف هستند. همچنین برخی از آنها کلید خصوصی را در اختیار خود کاربر قرار میدهند و تعدادی کلیدها را از طرف کاربر، برای سهولت و سرعت در استفاده، مدیریت میکنند.
از دیدگاهی دیگر یک والت ارز دیجیتال، سرد یا گرم است که به زبان ساده اتصال یا عدم اتصال (همیشگی) به اینترنت را نشان میدهد. همچنین میتوان یک کیف پول رمز ارز را در یکی از سه گروه نرم افزاری، سخت افزاری و کاغذی قرار داد. در این مقاله با تمام آنها آشنا خواهیم شد. تا انتهای این مقاله میتوانید بهترین والت را برای خود مشخص کنید.
کیف پول ارز دیجیتال و نحوه عملکرد آن
به طور کلی تمام کاربران بعد از برای حفظ و نگهداری از دارایی دیجیتال خود در بستری امن از والت استفاده میکنند، اما شاید خیلی از افراد با نحوه کار آن آشنا نباشند. تفاوت اصلی کیف پول ارز دیجیتال با کیف پول جیبی این است که در ولت رمز ارزی، داراییهای دیجیتال شما به صورت فیزیکی ذخیره نمیشوند، بلکه تمام چیزی که داخل کیف پول وجود دارد، تنها سابقهای از تراکنشهای ثبت شده روی بلاک چین است.
برای درک بهتر این موضوع میتوانید نحوه کار را شبیه به اتفاقی که به هنگام استفاده از عابر بانک میافتد، در نظر بگیرید. درست است که عابربانک شما به حسابی در بانک متصل است که به صورت فیزیکی در آن پول ذخیره کردهاید، اما هیچ پول فیزیکی داخل کارت عابربانک شما وجود ندارد و تنها تراکنشهای شما داخل آن ثبت میشوند. همین اتفاق هم در والت ارز مجازی شما میافتد.
حالا مثلا وقتی که فردی برای شما بیت کوین ارسال میکند، در واقع دارد عدم مالکیت این بیت کوینها را امضاء و مالکیت آنها را به آدرس والت شما انتقال میدهد. برای اینکه بعدا هم بتوانید این کوینها را خرج کنید یا برای کسی بفرستید، کلید خصوصی ذخیره شده در کیف پول ارز دیجیتال شما باید با آدرس عمومی که برای آن فرستاده و امضاء شدهاند، همخوانی داشته باشد. اگر کلیدهای عمومی و خصوصی باهم مطابقت داشته باشند، موجودی ولت ارز دیجیتال شما افزایش و موجودی والت فرد فرستنده کاهش پیدا میکند. بنابراین همانطوری که میبینید، بهصورت فیزیکی هیچ پولی رد و بدل نمیشود. تراکنشها هم تنها با استفاده از سابقه تراکنش در بلاک چین و تغییر موجودی در کیف پول رمز ارز شما امضاء میشوند.
برخلاف عقیده عموم کاربران، کیف پول ارز دیجیتال یک اپلیکیشن برای ذخیره کردن سکه های دیجیتال نیست! پس نحوه کار یک والت ارز دیجیتال با کیف پول های عادی که برای نگهداری اسکناس استفاده میکنیم کاملا متفاوت است. آنها در عمل برای مدیریت کلیدهای عمومی و خصوصی کاربرد دارند و ابزاری به منظور تعامل با بلاک چین محسوب میشوند. مثلا در زمان خرید تتر از یک صرافی و سپس ارسال آن به والت خود، در اصل کلید خصوصی مربوط به آن دارایی رمز ارزی را در کیف پول خود ذخیره میکنید.
یک برنامه (نرم افزاری) یا گجت (سخت افزاری) کیف پول اقدام به ساخت پرایویت کی (Private Key) و پابلیک کی (Public Key) برای ما میکند. البته با توجه به نحوه کار بلاک چین میتوان آنها را به صورت دستی نیز ایجاد کرد؛ اما به مرور زمان، مخصوصا در صورت خرید و فروش ارزهای دیجیتال متعدد، کار دشوار میشود. یک کیف پول ارز دیجیتال ضمن ساخت سریع کلید خصوصی (و سپس کلید عمومی از روی آن)، ذخیرهسازی آنها را نیز به سادگی میسر میکند.
یک کیف پول رمز ارز برای هر ارز دیجیتال (هر بلاک چین مجزا) ابتدا اقدام به ساخت یک پرایویت کی میکند که آدرسی متشکل از یک سری اعداد و حروف است و شناسهای منحصربهفرد محسوب میشود. سپس از روی آن (از طریق یک تابع هش) یک پابلیک کی ساخته میشود که در اصل موقعیت مشخصی در بلاک چین به منظور ارسال ارز دیجیتال است و مشخص میکند رمز ارز فرستاده شده برای شما در کدام قسمت از بلاک چین قرار میگیرد. به منظور دریافت ارز دیجیتال باید Public Key کیف پول را در اختیار دیگران قرار بدهید، اما Private Key در حکم رمز والت ارز دیجیتال شما است و هرگز نباید آن را فاش کنید. خوشبختانه این دو مستقل از والت عمل میکنند، به طوری که میتوان در هر زمان از یک کیف پول ارز دیجیتال استاندارد به دیگری مهاجرت کرد.
در بلاک چین مشخص میشود یک آدرس (که در برخی مواقع با Public Key یکسان است) چقدر موجودی دارد و از ابتدا چه تراکنشهایی انجام داده است. اما فقط فردی که Private Key مربوط به آن آدرس را دارد قادر به خرج کردن بخش یا کل موجودی است. به عبارتی با استفاده از آن ثابت میکنید مالک دارایی ذخیره شده در یک آدرس خاص هستید. در کیف پول های ارز دیجیتال حضانتی مثل صرافیها، سازنده والت، کلید خصوصی را برای شما نگهداری میکند تا راحتتر قادر به ارسال، دریافت و مخصوصا ترید انواع رمز ارز باشید، اما در یک کیف پول غیر حضانتی این شناسه در اختیار خودتان قرار دارد.
کار یک کیف پول ارز دیجیتال را میتوان به صورت دستی نیز انجام داد؛ شما میتوانید بر اساس استاندارد آدرس یک بلاک چین اقدام به ایجاد دستی یک پرایویت کی برای خود کنید. سپس این کلید را به تابع هش مورد استفاده در آن بلاک چین بدهید تا برایتان یک پابلیک کی ایجاد کند. به همین سادگی! در عمل یک کیف پول رمز ارز دقیقا همین کار را برای ما انجام میدهد.
کلید عمومی و خصوصی چیست؟
گفتیم اساس کار یک کیف پول ارز دیجیتال ایجاد و سپس نگهداری است. اما منظور از این دو اصطلاح چیست و آنها چطور ارتباط با بلاک چینهای رمز ارزها را امکانپذیر میکنند؟
کلید عمومی
کلید عمومی به زبان ساده مشابه شماره 16 رقمی کارت بانکی شما است. بدون نگرانی بابت از دست دادن پول و سرمایه میتوانید آن را در اختیار دیگران قرار بدهید تا اقدام به ارسال پول برای شما کنند. یک مثال دیگر برای کلید عمومی کیف پول ارز دیجیتال آدرس ایمیل است. مجددا بدون این که نگرانی از نظر لو رفتن اطلاعات خود داشته باشید، آن را با بقیه به اشتراک میگذارید تا برای شما نامه الکترونیکی ارسال کنند.
همانطور که گفتیم در بلاک چین مشخص میشود یک پابلیک کی چقدر موجودی دارد. با توجه به شفاف بودن بلاک چینها، مشاهده این موجودی برای همه امکانپذیر است. با این حال فقط فردی که پرایویت کی مربوط به آن را دارد قادر به خرج کردن موجودی ذخیره در همان آدرس مشخص است.
نکته مهم اینجاست که Pubic Key از روی Private Key ساخته میشود. اگر کلید عمومی را گم کنید، به راحتی میتوانید مجددا آن را از روی کلید خصوصی به دست آورید، اما بالعکس این کار امکانپذیر نیست؛ نمیتوان از پابلیک کی به پرایویت کی رسید، وگرنه هر فردی میتوانست خیلی راحت شناسه مالکیت آدرسهای دارای موجودیهای زیاد را به دست آورد و داراییشان را خرج کند!
کلید خصوصی
اگر دو مثال بالا را در نظر بگیریم، در یک والت ارز دیجیتال کلید خصوصی مشابه رمز ورود به حساب بانکی (اینترنتی) و رمز ورود به حساب کاربری ایمیل است؛ هر فردی میتواند با داشتن شماره کارت 16 رقمی شما برایتان اقدام به ارسال وجه کند، اما تنها نفر دارای پسورد حساب میتواند اقدام به خرج کردن موجودی کند. همچنین هر فرد با داشتن یک آدرس ایمیل قادر به ارسال نامه الکترونیک به آن خواهد بود، اما تنها کاربر دارای رمز آن قادر به مشاهده نامهها و همچنین ارسال یک ایمیل از آن آدرس است.
همانطور که در بالا گفتیم میتوان از Private Key به Pubic Key رسید. پس در صورتی که فردی به پرایویت کی یا همان شناسه اثبات مالکیت دارایی ذخیره در یک آدرس خاص دسترسی پیدا کند، کار تمام است! اهمیت انتخاب یک کیف پول رمز ارز مناسب اینجا مشخص میشود؛ اگر نرم افزار یا گجت مخصوص ذخیرهسازی کلیدهای خصوصی امنیت کافی نداشته باشند، داراییتان را در معرض خطر سرقت قرار خواهید داد.
پرایویت کی که از کیف پول رمز ارز به منظور نگهداری امن آن استفاده میکنیم، نشان میدهد شما مالک دارایی ذخیره شده در یک آدرس (پابلیک کی) خاص هستید. البته در بیشتر بلاک چینها آدرس متفاوت از کلید عمومی است و از روی آن ساخته میشود، اما برای درک بهتر، در این مطلب آنها را برابر در نظر گرفتهایم.
هزینه استفاده از والت رمز ارز
جواب مستقیمی برای این سوال وجود ندارد. در کل، کارمزد تراکنش ارزهای دیجیتال بسیار کمتر از کارمزدی است که مثلا در هنگام انتقال پول توسط بانک انجام میدهید. گاهی اوقات این کارمزدها به عنوان کارمزد پردازش برای انجام نوع خاصی از تراکنش به ماینرهای شبکه پرداخت شده و در برخی از تراکنشها، اصلا کارمزدی از شما کسر نمیشود. حتی گاهی اوقات امکان تعیین کارمزد توسط خود شما نیز وجود دارد که در زمان انجام تراکنش و ارسال و دریافت ارز دیجیتال، تاثیرگذار است.
بهعنوان مثال، یک تراکنش که به طور متوسط 226 بایت حجم داشته باشد، نزدیک به 18,080 ساتوشی کارمزد لازم دارد. این مقدار بسته به شلوغی شبکه افزایش مییابد. حال اگر کارمزد کمتری را برای انجام این تراکنش انتخاب کنید، اولویت انجام تراکنش شما پایین میآید و حتی باید چند ساعت یا چند روز صبر کنید تا معامله شما در شبکه تائید شود. از هر والت ارز دیجیتالی که استفاده میکنید، نگران کارمزد تراکنش نباشید