جرم تهدید لفظی چیست؟

جرم تهدید لفظی زمانی محقق می شود که فردی با استفاده از گفتار و کلمات، دیگری را نسبت به انجام عملی نامشروع و آسیب رسان در آینده بترساند، خواه این ترساندن با هدف خاصی همراه باشد یا خیر. این عمل به دلیل ایجاد رعب و وحشت در قانون مجازات اسلامی جرم انگاری شده و مجازات هایی برای آن در نظر گرفته شده است.

در دنیایی که ارتباطات بخش جدایی ناپذیری از زندگی روزمره را تشکیل می دهد، گاهی همین کلمات می توانند ابزاری برای ایجاد ترس و ناامنی شوند. پدیده ای به نام جرم تهدید لفظی یکی از شایع ترین اشکال سوءاستفاده از کلام است که می تواند آرامش و امنیت افراد را هدف قرار دهد. این نوع تهدید، با وجود ماهیت غیرفیزیکی خود، می تواند آثار روانی و اجتماعی عمیقی بر قربانی بگذارد. قانون گذاران برای حمایت از شهروندان و حفظ نظم عمومی، این گونه اقدامات را جرم دانسته و برای آن مجازات هایی تعیین کرده اند. آگاهی از مفهوم دقیق تهدید لفظی، مبانی قانونی آن و راه های پیگیری، به هر شهروندی که ممکن است در معرض چنین وضعیتی قرار گیرد یا ناخواسته درگیر آن شود، کمک می کند تا با دیدی روشن تر تصمیم گیری کند.

مفهوم جرم تهدید چیست؟

تهدید، از منظر حقوقی، به معنای ترساندن دیگری نسبت به انجام یک عمل نامشروع و غیرقانونی در آینده است. این تعریف، سه عنصر کلیدی را در بر می گیرد که برای تحقق جرم تهدید ضروری هستند. نخست، باید یک عمل «نامشروع و غیرقانونی» وجود داشته باشد. یعنی تهدیدکننده نباید صرفاً وعده یک اقدام قانونی (مثلاً شکایت حقوقی) را بدهد، بلکه باید قصد ارتکاب عملی را داشته باشد که در قوانین کشور ممنوع است. دوم، وقوع این عمل باید به «آینده» موکول شود؛ به عبارت دیگر، تهدید به یک اتفاق گذشته یا در حال وقوع، تعریف حقوقی تهدید را ندارد. سومین عنصر، «قصد ضرر رساندن» است. تهدیدکننده باید آگاهانه و با هدف ایجاد ترس و واهمه در قربانی، او را از پیامدهای نامطلوب عمل نامشروع خود بترساند.

برای مثال، اگر فردی به دیگری بگوید اگر این کار را نکنی، به اموالت آسیب می زنم، این یک تهدید محسوب می شود، زیرا آسیب رساندن به اموال عملی نامشروع است و وقوع آن به آینده موکول شده است. در مقابل، اگر کسی صرفاً خبری کذب را منتشر کند یا وعده ای دروغین بدهد که جنبه ضرررسانی نامشروع در آینده را ندارد، این عمل در دسته تهدید قرار نمی گیرد. آنچه تهدید را از وعده دروغ یا اخبار کذب متمایز می کند، همین عنصر ترساندن نسبت به یک عمل نامشروع و آسیب زا است.

همچنین، لازم نیست که تهدیدکننده واقعاً توانایی انجام تهدید خود را داشته باشد. صرف ایجاد ترس و واهمه در فرد متعارف، برای تحقق جرم تهدید کافی است. این نکته ظریف، اهمیت بسزایی دارد، زیرا گاهی افراد با تظاهر به قدرتی که ندارند، دیگری را می ترسانند و همین عمل، فارغ از توانایی واقعی آنها، می تواند جرم تهدید محسوب شود.

جرم تهدید لفظی چیست؟ (توضیح اختصاصی)

جرم تهدید لفظی، یکی از رایج ترین اشکال تهدید است که در آن، فرد بزهکار با استفاده از گفتار، کلمات و عبارات شفاهی، دیگری را مورد ارعاب قرار می دهد. در این نوع تهدید، وسیله ارتکاب جرم، زبان و محتوای کلام است. عباراتی که با هدف ایجاد ترس و ناامنی بیان می شوند، می توانند مصادیق مختلفی داشته باشند و زندگی قربانی را تحت تأثیر قرار دهند.

مثال هایی از تهدید لفظی

تهدید لفظی می تواند شامل طیف وسیعی از اقدامات باشد که به برخی از شایع ترین آن ها اشاره می شود:

• تهدید به قتل: عباراتی مانند تو را خواهم کشت یا بلایی سرت می آورم که مرغ های آسمان به حالت گریه کنند.
• تهدید به ایراد ضررهای جانی: شامل تهدید به ضرب و شتم، مجروح کردن یا هرگونه آسیب فیزیکی دیگر.
• تهدید به آبروریزی (افشای راز، انتشار اطلاعات): بیان مطالبی که به حیثیت، اعتبار یا اسرار شخصی فرد یا خانواده اش لطمه بزند. برای مثال، اطلاعات خصوصی ات را فاش می کنم یا آبرویت را می برم.
• تهدید به ضررهای مالی: مانند خانه ات را آتش می زنم، اموالت را تخریب می کنم یا باعث ورشکستگی ات می شوم.
• تهدید به اخاذی: درخواست مال یا انجام عملی خاص در ازای عدم انجام تهدید. مثلاً اگر فلان مبلغ را ندهی، این کار را می کنم.

با وجود شیوع بالا، اثبات تهدید لفظی می تواند چالش برانگیزتر از تهدیدات کتبی یا پیامکی باشد. زیرا در تهدیدات شفاهی، ممکن است مدرک مکتوبی وجود نداشته باشد و تشخیص کلمات دقیق بیان شده، نیازمند شواهد و قرائن دیگری است. این مسئله بر اهمیت جمع آوری هرگونه مدرک ممکن، حتی اگر به نظر کوچک بیاید، تأکید می کند.

مبانی قانونی و مجازات جرم تهدید لفظی در ایران

در نظام حقوقی ایران، جرم تهدید در قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) مورد تصریح قرار گرفته است. دو ماده کلیدی که به طور مستقیم با جرم تهدید لفظی مرتبط هستند، مواد ۶۶۹ و ۶۶۸ این قانون هستند که هر کدام شرایط و مجازات های خاص خود را دارند.

ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات – تهدید ساده)

این ماده به تهدیدات عمومی تر و ساده تر می پردازد که در آن، صرف بیان تهدید، بدون نیاز به تحقق نتیجه یا تقاضای خاص، جرم انگاری شده است.

«هرگاه کسی دیگری را به هر نحو تهدید به قتل یا ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی و یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او نماید، اعم از اینکه به این واسطه تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را نموده یا ننموده باشد، به مجازات حبس از یک ماه تا یک سال یا شلاق تا ۷۴ ضربه تعزیری محکوم خواهد شد.»

شرح ارکان ماده ۶۶۹:

• تهدید به هر نحو: این عبارت نشان می دهد که وسیله تهدید اهمیتی ندارد؛ خواه لفظی باشد، کتبی، از طریق اشاره یا هر شکل دیگری. بنابراین تهدید لفظی به صراحت در این ماده گنجانده می شود.
• موضوع تهدید: شامل قتل، ضررهای نفسی (آسیب های جانی)، ضررهای شرفی (آبروریزی، هتک حیثیت)، ضررهای مالی (آسیب به اموال) و افشای سر (افشای اطلاعات خصوصی فرد یا بستگان او) می شود.
• عدم نیاز به تقاضا یا نتیجه: نکته حیاتی این ماده آن است که برای تحقق جرم، لازم نیست تهدیدکننده تقاضای خاصی (مثلاً پول یا انجام کاری) داشته باشد یا تهدید خود را عملی کند. صرف بیان تهدید، به هر شکلی، جرم است.
• مجازات: حبس از یک ماه تا یک سال یا شلاق تا ۷۴ ضربه تعزیری. با توجه به قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب ۱۳۹۹، حداقل و حداکثر میزان حبس در این جرم به نصف تقلیل یافته است.

توضیح «یا» در مجازات: استفاده از حرف «یا» به این معناست که قاضی دادگاه، با در نظر گرفتن اوضاع و احوال پرونده، شخصیت متهم و سایر جوانب، یکی از دو مجازات حبس یا شلاق را برای او تعیین خواهد کرد و به هر دو مجازات حکم نمی دهد.

قابل گذشت بودن: جرم تهدید موضوع ماده ۶۶۹، عموماً از جرایم قابل گذشت محسوب می شود. این بدان معناست که اگر شاکی خصوصی (فرد تهدید شده) رضایت دهد و از شکایت خود صرف نظر کند، تعقیب قضایی و اجرای مجازات متوقف خواهد شد.

ماده ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات – تهدید همراه با اجبار و نتیجه)

این ماده به حالتی پیچیده تر از تهدید می پردازد که در آن، تهدید با هدف خاصی صورت گرفته و نتیجه مورد نظر نیز حاصل شده باشد.

«هر کس با جبر و قهر یا با اکراه و تهدید دیگری را ملزم به دادن نوشته یا سند یا امضاء و یا مهر نماید و یا سندی و نوشته ای که متعلق به او یا سپرده به او می باشد را از وی بگیرد، به حبس از سه ماه تا دو سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.»

تفاوت های اساسی با ماده ۶۶۹:

• نیاز به «اجبار» و «اکراه»: در این ماده، علاوه بر تهدید، وجود عنصر جبر، قهر یا اکراه نیز ضروری است. این بدان معناست که تهدید باید به قدری شدید و تأثیرگذار باشد که فرد تهدید شده، تحت فشار قرار گیرد.
• نیاز به «تحقق نتیجه»: بر خلاف ماده ۶۶۹، جرم موضوع ماده ۶۶۸ یک «جرم مقید به نتیجه» است. یعنی برای تحقق آن، حتماً باید نتیجه مورد نظر تهدیدکننده (مانند گرفتن امضاء، سند، یا مالی خاص) حاصل شده باشد. صرف تهدید بدون حصول نتیجه، تحت این ماده قرار نمی گیرد.
• مجازات: حبس از سه ماه تا دو سال و تا ۷۴ ضربه شلاق تعزیری. با اعمال قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، این مجازات به حبس از ۴۵ روز تا یک سال و شلاق تا ۷۴ ضربه تقلیل یافته است.

توضیح «و» در مجازات: استفاده از حرف «و» در این ماده نشان می دهد که مجازات ها «تجمعی» هستند؛ یعنی قاضی به هر دو مجازات حبس و شلاق برای متهم حکم خواهد داد و امکان انتخاب یکی از آنها وجود ندارد.

شرایط تحقق جرم تهدید لفظی

برای اینکه یک عمل تهدیدآمیز لفظی، از نظر قانونی به عنوان جرم شناخته شود، باید شرایط و ارکان خاصی فراهم باشد که هر یک از آن ها نقش حیاتی در تشخیص و اثبات جرم دارند. این شرایط، به قاضی کمک می کنند تا قصد و هدف مرتکب را به درستی ارزیابی کرده و از سوءاستفاده از قانون جلوگیری شود.

• وجود قصد مجرمانه (سوءنیت خاص): تهدیدکننده باید با علم و اراده، قصد ترساندن دیگری را داشته باشد. یعنی او باید بداند که عباراتش، ترس و واهمه ایجاد می کند و با این نیت، دست به تهدید بزند. صرف بیان کلماتی که ناخواسته باعث ترس شود، لزوماً به معنای تحقق جرم نیست.
• جدی بودن تهدید: تهدید باید به گونه ای باشد که عرفاً و منطقاً، باعث ترس و وحشت در یک فرد متعارف شود. شوخی های دوستانه یا الفاظی که به وضوح جنبه جدی ندارند، نمی توانند مصداق تهدید باشند. معیار، میزان تأثیرگذاری کلام بر یک شخص عادی و معقول است.
• موضوع تهدید، یک عمل نامشروع و غیرقانونی باشد: همان طور که پیش تر اشاره شد، تهدید باید نسبت به انجام عملی باشد که از نظر قانونی ممنوع و مجرمانه است. تهدید به انجام یک حق قانونی (مثلاً شکایت از کسی) هرگز جرم تهدید محسوب نمی شود. این نامشروع بودن می تواند شامل آسیب های جانی، مالی، حیثیتی یا افشای اسرار باشد.
• قطعی نبودن وقوع عمل (مربوط به آینده باشد): تهدید باید معطوف به عملی باشد که در آینده قرار است رخ دهد و هنوز اتفاق نیفتاده است. اگر فردی بگوید من قبلاً به تو آسیب رسانده ام، این یک تهدید برای آینده نیست، بلکه بیان یک واقعه گذشته است. این ویژگی، تهدید را از سایر جرایم متمایز می کند.
• تناسب (بیم تحقق تهدید برود): اگرچه نیاز نیست تهدیدکننده واقعاً توانایی انجام تهدید را داشته باشد، اما باید بیم تحقق آن در ذهن فرد تهدید شونده وجود داشته باشد. به عبارت دیگر، تهدید باید به گونه ای باشد که مخاطب آن را حداقل تا حدی باورپذیر و ممکن الوقوع ببیند. تهدیدهای کاملاً غیرمنطقی و ناممکن که هیچ کس آن ها را جدی نمی گیرد، معمولاً مصداق جرم تهدید نیستند.

راه های اثبات جرم تهدید لفظی

اثبات جرم تهدید لفظی، به دلیل ماهیت شفاهی آن و عدم وجود مدارک مکتوب اولیه، می تواند چالش برانگیز باشد. با این حال، نظام حقوقی راه هایی برای اثبات این جرم پیش بینی کرده است که فرد تهدید شده می تواند از آن ها بهره ببرد. جمع آوری سریع و دقیق ادله، نقش بسزایی در موفقیت پرونده دارد.

• اقرار متهم: ساده ترین و قوی ترین راه اثبات، اقرار خود متهم به انجام تهدید است. اگر متهم در مراحل بازجویی یا دادگاه، به ارتکاب جرم تهدید لفظی اقرار کند، پرونده به سرعت به نتیجه می رسد.
• شهادت شهود: حضور شاهدانی که در زمان وقوع تهدید لفظی، صحبت های تهدیدآمیز را شنیده اند، می تواند دلیل محکمی باشد. برای اثبات جرم در دادگاه، حداقل دو شاهد مرد (با شرایط قانونی شهادت، از جمله بلوغ، عقل، عدالت و عدم وجود خصومت با متهم یا منفعت با شاکی) لازم است.
• علم قاضی: قاضی می تواند بر اساس مجموعه ای از قرائن، امارات و شواهد موجود در پرونده، به یقین درباره وقوع جرم برسد. این قرائن می توانند شامل موارد زیر باشند:

مدارک و مستندات (نقش «قرینه»):

• ضبط صدا: اگرچه ضبط صدای مکالمات خصوصی بدون اجازه طرف مقابل در برخی موارد می تواند جرم تلقی شود، اما در مقام دفاع از خود و اثبات جرم، این مدارک می توانند به عنوان «قرینه» و «اماره» قوی مورد استفاده قاضی قرار گیرند و به او در رسیدن به علم کمک کنند. قاضی می تواند دستور استخراج و بررسی این فایل های صوتی را صادر کند.
• پیامک ها و چت های فضای مجازی: اگر تهدید لفظی در قالب پیام صوتی (Voice Message) در پیام رسان ها یا تماس های تلفنی ضبط شده انجام شده باشد، این موارد به عنوان مدارک الکترونیکی می توانند نقش مهمی در اثبات ایفا کنند. حتی اگر تهدید به صورت متنی باشد، متن پیامک ها یا چت ها نیز مستندات کتبی قوی محسوب می شوند.
• فیلم و تصاویر: در صورتی که تهدید لفظی در محیطی رخ داده باشد که دوربین های مداربسته یا دوربین های شخصی، تصاویر و فیلم هایی از صحنه و بیان تهدید ضبط کرده باشند، این فیلم ها نیز به عنوان قرینه بسیار مؤثر عمل می کنند.

اهمیت جمع آوری و حفظ شواهد:

پس از وقوع جرم تهدید لفظی، جمع آوری و حفظ هرگونه مدرک و شاهد به صورت فوری و دقیق، از اهمیت حیاتی برخوردار است. تأخیر در این امر می تواند منجر به از دست رفتن شواهد یا کمرنگ شدن اعتبار آن ها شود. ثبت تاریخ و زمان دقیق، محتوای تهدیدآمیز، و هرگونه جزئیات مرتبط، می تواند در مراحل قضایی بسیار کمک کننده باشد.

نحوه شکایت و مراحل پیگیری جرم تهدید لفظی

مواجهه با تهدید لفظی، تجربه ای ناخوشایند است که می تواند حس ناامنی و ترس را به همراه داشته باشد. اما قانون، ابزارهای لازم را برای حمایت از افراد در برابر چنین اعمالی فراهم کرده است. آشنایی با مراحل شکایت و پیگیری، گامی مهم برای احقاق حق و برقراری عدالت است.

۱. جمع آوری ادله

اولین و مهم ترین گام، جمع آوری هرگونه مدرکی است که می تواند به اثبات تهدید کمک کند. این مدارک، حتی اگر در ابتدا بی اهمیت به نظر برسند، می توانند در مجموع به علم قاضی کمک کنند. این ادله می تواند شامل موارد زیر باشد:

• شهود: اگر افرادی در زمان تهدید حضور داشته و سخنان تهدیدآمیز را شنیده اند، نام و اطلاعات تماس آن ها را یادداشت کنید.
• ضبط صدا: در صورت امکان و بدون به خطر انداختن امنیت خود، مکالمات تهدیدآمیز را ضبط کنید. هرچند این ضبط ها به تنهایی دلیل قطعی نیستند، اما می توانند قرینه ای قوی برای اثبات جرم باشند.
• پیامک ها و چت های فضای مجازی: اگر تهدید به صورت پیامکی، پیام صوتی در شبکه های اجتماعی یا در مکالمات ضبط شده تلفنی صورت گرفته، آن ها را حفظ و نگهداری کنید. گرفتن اسکرین شات از پیام ها یا بک آپ گرفتن از چت ها می تواند مفید باشد.
• فیلم و تصاویر: در صورتی که تهدید در حضور دوربین های مداربسته یا دوربین های تلفن همراه انجام شده، تصاویر و فیلم های مربوطه را جمع آوری کنید.
• سایر قرائن: هرگونه مدرک دیگری که می تواند نشان دهنده سابقه خصومت، تهدیدات قبلی یا وضعیت موجود باشد.

۲. تنظیم شکواییه

پس از جمع آوری ادله، باید شکواییه ای تنظیم و به مراجع قضایی ارائه شود. این کار از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام می پذیرد. در تنظیم شکواییه، لازم است جزئیات دقیق واقعه به روشنی بیان شود:

• هویت شاکی و مشتکی عنه: اطلاعات کامل هویتی خود و فرد تهدیدکننده (در صورت اطلاع).
• زمان و مکان دقیق وقوع تهدید: ذکر تاریخ و ساعت و محل دقیق وقوع حادثه.
• متن دقیق عبارات تهدیدآمیز: سعی کنید تا حد امکان، کلمات و جملات تهدیدآمیز را به طور کامل و دقیق در شکواییه ذکر کنید.
• نحوه تهدید: مشخص کنید که تهدید به صورت لفظی حضوری، تلفنی، پیامکی یا از طریق فضای مجازی بوده است.
• نام و آدرس شهود: در صورت وجود شاهد، مشخصات آن ها را ذکر کنید.

۳. پیگیری در دادسرا

پس از ثبت شکواییه، پرونده به دادسرا ارجاع داده می شود و مرحله تحقیقات مقدماتی آغاز می گردد. در این مرحله، بازپرس یا دادیار مسئول پرونده، ادله جمع آوری شده را بررسی کرده، از شهود (در صورت وجود) تحقیق می کند و از متهم (مشتکی عنه) بازجویی به عمل می آورد. هدف این مرحله، جمع آوری دلایل کافی برای اثبات وقوع جرم است. ممکن است در این مرحله از طرفین خواسته شود تا توضیحات بیشتری ارائه دهند.

۴. ارجاع به دادگاه

اگر در مرحله تحقیقات مقدماتی دادسرا، وقوع جرم تهدید لفظی احراز و دلایل کافی برای انتساب آن به متهم فراهم شود، قرار جلب به دادرسی صادر و پرونده به دادگاه کیفری دو (یا بر اساس صلاحیت، دادگاه صالح) ارسال می شود. در دادگاه، قاضی پس از شنیدن اظهارات طرفین و بررسی مجدد ادله، حکم نهایی را صادر می کند.

اهمیت مشاوره با وکیل متخصص:

فرآیند قضایی می تواند پیچیده و زمان بر باشد. مشاوره و استفاده از خدمات یک وکیل متخصص در امور کیفری، به ویژه در پرونده های تهدید لفظی، می تواند بسیار مفید باشد. وکیل می تواند شما را در تمام مراحل، از تنظیم شکواییه و جمع آوری ادله تا دفاع در دادسرا و دادگاه، راهنمایی کرده و از حقوق شما به بهترین شکل ممکن دفاع کند.

تفاوت جرم تهدید لفظی با سایر جرایم مشابه

در نظام حقوقی، بسیاری از جرایم ممکن است در ظاهر شبیه یکدیگر به نظر برسند، اما در عناصر تشکیل دهنده، هدف، و مجازات، تفاوت های اساسی با هم دارند. تهدید لفظی نیز از این قاعده مستثنی نیست و تمایز آن با جرایمی مانند توهین، افترا و مزاحمت بسیار مهم است.

تفاوت با توهین (ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی)

یکی از رایج ترین اشتباهات، خلط مفهوم تهدید با توهین است. تفاوت اصلی در «موضوع» و «زمان» عمل مجرمانه است:

• تهدید: هدف آن ایجاد ترس نسبت به انجام یک عمل نامشروع و آسیب زا در «آینده» است. تمرکز بر عملی است که قرار است رخ دهد و قربانی را از آن می ترسانند.
• توهین: هدف آن هتک حرمت، تحقیر و بی احترامی به شخص در «حال حاضر» است. توهین با استفاده از الفاظ رکیک یا اعمال موهن، به حیثیت و آبروی شخص آسیب می رساند، بدون آنکه وعده عملی در آینده را بدهد.

مثال: اگر کسی بگوید اگر فلان کار را انجام ندهی، آبرویت را می برم، این «تهدید به آبروریزی» است. اما اگر صرفاً بگوید تو بی لیاقت هستی، این «توهین» است. مجازات ها و عناصر تشکیل دهنده این دو جرم کاملاً متفاوت هستند.

تفاوت با افترا و نشر اکاذیب (ماده ۶۹۷ و ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی)

افترا و نشر اکاذیب نیز با تهدید تفاوت های بنیادین دارند که عمدتاً به «زمان» و «ماهیت عمل» مربوط می شود:

• تهدید: همان طور که بیان شد، مربوط به «آینده» است و وعده انجام یک عمل نامشروع را می دهد.
• افترا (ماده ۶۹۷): عبارت است از نسبت دادن صریح و علنی جرمی به دیگری که آن جرم از نظر قانونی اثبات نشده است. این نسبت دادن مربوط به «گذشته» یا «حال» است.
• نشر اکاذیب (ماده ۶۹۸): عبارت است از انتساب اعمالی خلاف واقع به دیگری یا انتشار مطالبی کذب که باعث تشویش اذهان عمومی یا ورود ضرر به دیگری شود. این عمل نیز مربوط به «گذشته» یا «حال» است و هدف آن ایجاد ترس از یک عمل آینده نیست.

مثال: اگر کسی بگوید به همه می گویم که تو دزدی کرده ای، این «افترا» است (اگر واقعاً دزدی نکرده باشد). اما اگر بگوید اگر به حرفم گوش ندهی، به دروغ به همه می گویم که دزدی کرده ای، این «تهدید به افترا» است که می تواند تحت عنوان تهدید لفظی نیز قرار گیرد.

تفاوت با مزاحمت تلفنی

مزاحمت تلفنی به معنای ایجاد اخلال در آرامش و آسایش دیگران از طریق تماس های مکرر، بوق زدن های پی در پی یا سکوت در حین تماس است. تفاوت در این است که:

• مزاحمت تلفنی: صرفاً ایجاد اخلال و آزار است و لزوماً شامل عبارات تهدیدآمیز نیست.
• تهدید لفظی (تلفنی): اگر مزاحمت تلفنی با عبارات و کلمات تهدیدآمیز همراه باشد، می تواند علاوه بر جرم مزاحمت، تحت عنوان «تهدید لفظی» نیز مورد پیگرد قرار گیرد. در واقع، مزاحمت تلفنی می تواند بستری برای ارتکاب جرم تهدید لفظی باشد.

درک این تمایزات حقوقی به افراد کمک می کند تا در صورت مواجهه با هر یک از این جرایم، دقیقاً بدانند که چه جرمی علیه آن ها واقع شده و به چه ماده قانونی باید استناد کنند تا روند پیگیری پرونده با دقت بیشتری انجام شود.

جمع بندی: اهمیت آگاهی در برابر جرم تهدید لفظی

جرم تهدید لفظی، به عنوان یکی از اشکال شایع تعدی به امنیت و آرامش روانی افراد، پدیده ای است که در نظام حقوقی ایران به طور جدی با آن برخورد می شود. همانطور که مورد بررسی قرار گرفت، این جرم در مواد ۶۶۹ و ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) جرم انگاری شده و مجازات های مشخصی برای آن تعیین گردیده است.

ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی به «تهدید ساده» می پردازد که در آن، صرف بیان عبارات تهدیدآمیز نسبت به قتل، ضررهای نفسی، شرفی، مالی یا افشای سر، جرم تلقی می شود. در این ماده، نیاز به حصول نتیجه یا تقاضای خاصی نیست و مجازات آن حبس یا شلاق (با انتخاب قاضی) است. این جرم عموماً قابل گذشت بوده و با رضایت شاکی، تعقیب متوقف می شود.

در مقابل، ماده ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی به «تهدید همراه با اجبار و حصول نتیجه» اشاره دارد. در این حالت، تهدیدکننده با استفاده از جبر و اکراه، قربانی را وادار به انجام عملی مشخص مانند دادن سند یا امضا می کند و این عمل نیز محقق می شود. این جرم مقید به نتیجه بوده و مجازات آن حبس و شلاق (به صورت تجمعی) است.

از ارکان مهم تحقق این جرم می توان به وجود قصد مجرمانه، جدی بودن تهدید، نامشروع بودن موضوع تهدید، و تعلق آن به آینده اشاره کرد. اثبات تهدید لفظی، با وجود چالش های ذاتی آن، از طریق اقرار متهم، شهادت شهود، و مهم تر از آن، علم قاضی که از قرائنی چون ضبط صدا، پیامک ها، چت های فضای مجازی و فیلم و تصاویر حاصل می شود، امکان پذیر است.

هیچ کس نباید در برابر تهدید سکوت کند. قانون ابزارهای لازم برای حمایت از شهروندان را فراهم کرده است و آگاهی از این ابزارها، اولین گام در حفظ امنیت فردی و اجتماعی است.

تفاوت گذاشتن میان جرم تهدید لفظی و سایر جرایم مشابه مانند توهین، افترا و مزاحمت نیز از اهمیت بالایی برخوردار است تا پیگیری حقوقی به درستی و بر اساس موازین قانونی انجام شود. در نهایت، در مواجهه با تهدید لفظی، توصیه جدی به افراد این است که با حفظ خونسردی، ابتدا به جمع آوری هرگونه مدرک موجود بپردازند و سپس با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و تنظیم شکواییه، مراحل قانونی را آغاز کنند. در تمام این مراحل، بهره گیری از مشاوره وکلای متخصص، می تواند راهنمایی ارزشمندی برای افراد تهدید شده باشد و اطمینان خاطر بیشتری برای پیگیری پرونده فراهم آورد. این مسیر، نه تنها به احقاق حقوق فردی کمک می کند، بلکه در ارتقای امنیت عمومی جامعه نیز نقش مؤثری ایفا می کند.