آموزش نقشه کشی برق ساختمان
در این مطلب وبسایت شما نقشه کشی را بر روی پلان فرا خواهید گرفت و به کمک شمای فنی، مسیرهای برق و تجهیزاتی را، که به ابتدا و انتهای آن وصل خواهد شد، را بر روی پلان نشان خواهید داد. علاوه بر زبان رسم، از زبان نوشتار نیز برای انتقال منظور خود در نقشه‌ها کمک خواهید گرفت. هم چنین با مجموعه ضوابط فنی و اجرایی لازم برای طراحی نقشه‌های ساختمان‌های مسکونی (مقررات ملی ساختمان مبحث سیز آشنا خواهید شد.-نقشه کشی ساختمان
محتوای نقشه‌ها
برای سیم کشی برق در هر باید به نقشه‌های آن مراجعه کرد نقشه‌ها از اجزایی تشکیل شده است. اجزای هر نقشه کامل برق شامل موارد زیر است:
۲-۱-۱۳ نقشه پلان‌ها
۳-۱-۱۳ نمودار تابلوها
۴-۱-۱۳ نمودارهای رایزر
۵-۱-۱۳ جزئیات
۶-۱-۱۳ توضیحات
در طراحی و ترسیم نقشه‌ها توجه به مقررات ملی ساختمان ضروری است. به همین دلیل در ادامه، به بندهایی از این مقررات اشاره می‌کنیم رعایت این مقررات توسط طراح، ترسیم کننده و همچنین اجرا کننده الزامی است.—-نقشه کشی برق ساختمان
مقررات ملی ساختمان (مبحث ۱۳):
– نقشه‌های نشان دهنده محل فیزیکی لوازم، وسایل و دستگاه‌ها باید در زمینه نقشه به نام پلان تجهیزات پیاده شود. مقیاس نقشه‌ها نباید کمتر از یک صدم باشد.
۳- نمودارها، جزییات، توضیحات، رایزر و جداول، که احتیاج به پلان ندارند، باید بر روی نقشه‌های مجزا و یا در صورت وجود حواشی خالی، در کنار پلان‌ها ترسیم شوند.—-نقشه کشی برق ساختمان
۴ در ساختمان‌هایی که آپارتمان‌های مشابه در طبقات دارند می‌توان به تهیه نقشه برق یک طبقه اکتفا کرد و لزومی به طرح نقشه‌های مختلف برای طبقات دیگر نیست.
۲- نقشه‌ها و نمودارها باید خوانا و واضح باشند و به نحوی تهیه شده باشند که بین خطوط و اجزای برقی و زمینه نقشه معماری هیچ گونه ابهامی وجود نداشته باشد.
۱-۱-۱۳ علایم
در نقشه‌ها هر وسیله یا عنصر برقی با یک نشانه یا علامت اختصاری نشان داده می‌شود. برای این که در خواندن نقشه‌ها تفسیرها و تعبیرهای متفاوتی نسبت به یک وسیله برقی وجود نداشته باشد، باید کلیه علایم از یک استاندارد پیروی کنند تا به این ترتیب زبانی مشترک در بین ترسیم کنندگان و کسانی که نقشه‌ها را می‌خوانند وجود داشته باشد
به این منظور در رشته برق استانداردی توسط کمیته بین المللی الکتروتکنیک تهیه شده است که همه علایم ترسیمی باید با آن استاندارد مطابقت داشته باشد. برای ترسیم مدارات در نقشه‌ها از شمای فنی (تک خطی) استفاده کنند
مقررات ملی ساختمان (مبحث ۱۳):
- ۱-برای نمایش اجزای نقشه‌های برق باید از علایم ترسیمی استاندارد مطابق (IEC) استفاده شود و اندازه علایم باید متناسب با مقیاس نقشه‌های زمینه (پلان) انتخاب شود.
۲- در کنار علایم باید قدرت مصرفی و سایر مشخصات مهم دستگاه ذکر شود این کار می‌تواند با استفاده از نوعی کد قبلاً در جدول علایم ذکر گردد. این کار در جدول ۱-۱۳ به روی چراغ لوستر یا چراغ دیواری حمام صورت گرفته است.—-نقشه کشی برق ساختمان
۲-۱-۱۳ نقشه پلان‌ها
در طراحی نقشه‌های تأسیسات برقی باید به نقشه ای که به نام «پلان تجهیزات» می‌شناسیم توجه خاص داشته باشیم. چرا که در این پلان نحوه چیدمان (قرار گرفتن) وسایل برقی به خوبی مشخص است. این امر در برق رسانی به آنها بسیار مهم است. مثلاً در محلی که احتمالاً تخت خواب قرار دارد کلید مناسب و در محلی که تلویزیون قرار دارد پریز برق و پریز آنتن مناسب و… قرارگیرد.
شکل ۱-۱۳، بخش‌های مختلف یک پلان معماری (شامل آشپزخانه، اتاق خواب، حمام و دستشویی) را، که چیدمان تجهیزات بر روی آن مشخص شده است، نشان می‌دهد. همان گونه که از شکل مشاهده می‌شود، محل قرارگیری کمد دیواری، روشویی، توالت، دوش حمام، تخت خواب، اجاق گاز، سینک ظرف شویی و ماشین لباس شویی، هم چنین شرایط محل‌ها از قبیل خشک یا نمناک بودن، نقش مهمی در محل قرارگیری تجهیزات الکتریکی دارد.—-نقشه کشی برق ساختمان
از آنجایی که ترسیم تمام مسیرهای مختلف سیم کشی از قبیل روشنایی، پریزهای برق، تلفن و آنتن بر روی یک پلان باعث شلوغی و اشتباه در نقشه خوانی می‌شود، هر یک از سیم کشی‌ها را بر روی یک پلان جداگانه ترسیم می‌کنند. این پلان‌ها عبارت اند از:
۱-۲-۱-۱۳ روشنایی
۲-۲-۱-۱۳ پریز برق
۳-۲-۱-۱۳ پریز تلفن و آنتن
پلان روشنایی :
در پلان ابتدا محل قرارگیری تجهیزات و وسایل الکتریکی، مانند کلیدها و چراغ‌ها مشخص می‌شود. پس از آن ارتباط این تجهیزات با هم و با تابلوی تقسیم معین خواهد شد.
چیدمان چراغ ها: در اتاقها روشنایی‌های سقفی باید در وسط اتاق قرار گیرد. برای این منظور قطرهای اتاق را رسم می‌کنند و محل برخورد قطرها وسط سقف را نشان می‌دهد.
این نقطه مناسب ترین محل برای نصب یک چراغ سقفی در اتاق است. شکل ۲-۱۳ اتاق خوابی را نشان می‌دهد که با همین روش چراغی برای آن رسم شده است. البته به موارد زیر نیز باید توجه کرد. اگر ضلعی از اتاق با کمد دیواری اشغال شده باشد برای فضای مفید، قطر ترسیم می‌کنیم. هم چنین اگر فضای اتاق بزرگ، مانند بعضی پذیرایی‌ها L شکل (دو بخشی) باشد، برای هر بخش به طور جداگانه قطر ترسیم می‌شود
بیشتر بدانیم
چیدمان کلید: درب اکثر اتاقها به داخل باز می‌شود و باز شدن آن به روی یکی از دیوارها ختم می‌شود بر همین اساس در رسم محل قرار گرفتن کلیدها باید به گونه ای عمل کرد تا با باز شدن در هیچ کلید برقی در ورودی اتاق، پشت در اتاق نماند. شکل ۳۱۳ محل قرارگیری صحیح و غلط کلید و پریز را نشان می‌دهد.
توجه: در ترسیم نقشه نمی‌توان مسیر سیم سیم کشی را از میان ستونهای ساختمان عبور داد. هم چنین نمی‌توان کلید یا پریز یا چراغ دیواری را بر روی آن نصب کرد شکل ۴-۱۳. تصویر اشتباهی از محل قرار گرفتن یک کلید و یک چراغ دیواری بر روی ستون و همچنین عبور نادرست مسیر لوله از داخل ستون بتونی را نشان می‌دهد.
در چیدمان چراغ‌ها در فضاهای مختلف، باید به شدت روشنایی مورد نیاز در آن فضا دقت کرد. جدول ۲-۱۳، شدت روشنایی مورد نیاز، برای هر فضای یک ساختمان مسکونی را نشان می‌دهد. (واحد شدت روشنایی لوکس است).
اتاق خواب: در اتاق خواب چراغ سقفی با کلید تبدیل کنار در ورودی روشن و با کلید تبدیل کنار تخت خاموش می‌شود. همچنین باید از کنار تخت خواب نیز با یک کلید، چراغ دکوراتیو دیواری بالای تخت را روشن کرد (شکل ۵-۱۳).—–نقشه کشی برق ساختمان
آشپزخانه: دارای چراغ سقفی یا دیواری است، که با یک کلید یک پل کار می‌کند. نوع لامپ بکار رفته در این چراغ می‌تواند از نوع فلورسنت یا کم مصرف انتخاب شود. برای آرک آشپزخانه و زیر قفسه‌های کابینت نیز از چراغ‌های سقفی نوع توکار با لامپ هالوژن استفاده می‌شود (شکل ۶-۱۳).
کلیدها در فضای آشپزخانه در بعضی مواقع داخل و در بعضی مواقع بیرون آن نصب می‌شوند. علت این امر آن است که گاهی در ورودی آشپزخانه محل مناسبی (دیوار) برای نصب کلیدها موجود نیست. شکل ۷-۱۳ محل نصب یک کلید یک پل را در ورودی آشپزخانه به همراه چراغ سقفی و لامپ‌های هالوژن داخل آرک و کابینت‌ها را نشان می‌دهد.
هال و پذیرایی: روشنایی هال و پذیرایی با چراغ لوستر به همراه کلید دوپل اجرا می‌شود. از آنجایی که لوسترها معمولاً دو گروه لامپ دارند توسط کلید دوپل کنترل می‌شوند. در این فضا از چراغ مهتابی به صورت دیواری نیز استفاده می‌شود. اگر پذیرایی بزرگ و از دو بخش تشکیل شده باشد (L شکل) می‌توان برای هر بخش یک کلید دوپل با لوستر در نظر گرفت
. نزدیک ترین محل نصب، بعد از ورودی آپارتمان می‌تواند محل یکی از کلیدهای دوپل باشد. در هال و پذیرایی با وجود لوستر توصیه می‌شود به جهت وجود نور موضعی و افزایش زیبایی محیط، علاوه بر روشنایی عمومی، از چراغ دکوراتیو دیواری نیز استفاده شود. در شکل (۸-۱۳) چیدمان کلید و لامپ را در بخشی از یک پذیرایی مشاهده می‌نمایید.
در برخی سالن‌های پذیرایی از نور مخفی زیر سقف نیز استفاده می‌شود که با کلید یک پل کنترل می‌شود
سرویس‌های بهداشتی: در حمام و توالت، کلید را در محل ورودی در قرار می‌دهند تا قبل از ورود بتوان فضای داخل آنها را روشن کرد. چراغ دیواری را نیز می‌توان روی ضلعی که در حمام و دستشویی باز می‌شود. پشت به پشت کلید نصب کرد
توجه: چراغ‌های نصب شده در حمام‌ها باید دارای درجه حفاظت IP44 یا بیشتر باشد. این درجه حفاظت به معنای حفاظت چراغ در برابر پاشش آب است.
ورودی آپارتمان: درهای ورودی آپارتمان‌ها در معمولاً دو لنگه و مطابق شکل ۱۱-۱۳ می‌باشند. محل درست قرار گرفتن کلید یک پل برای روشن کردن لامپ نشان داده شده در نقطه C است.———نقشه کشی برق ساختمان
از مدارهای دیگری که معمولاً در پلان روشنایی می‌شود مدار زنگ اخبار ورودی واحد آپارتمان است. شستی زنگ در بیرون و کنار در ورودی است، اما زنگ اخبار در داخل واحد آپارتمان قرار می‌گیرد. در شکل ۱۲-۱۳ چیدمان وسایل الکتریکی را در ورودی آپارتمان مشاهده می‌کنید.
در شکل چیدمان وسایل الکتریکی در فضاهای مختلف یک آپارتمان،که در صفحات قبل به صورت تفکیک شده بررسی شده، به صورت کامل نشان داده شده است.
مداربندی در نقشه پلان روشنایی
منظور از مداربندى اتصال مجموعه ای از تجهیزات الکتریکی به یکدیگر است که از منبع واحدی تغذیه شوند و دارای وسایل حفاظتی واحدی باشند. در شکل ۱۴-۱۳، مدارهای الکتریکی در چند فضای مختلف (مدارهای پایه با رنگ سبز) توسط واسطه‌هایی (به رنگ صورتی)، که کلیدهای این مدارهای پایه را به هم وصل می‌کند، ایجاد شده است ——نقشه کشی برق ساختمان
و در نهایت با پیکانی به تابلو وصل می‌شود. این کار برای فضاهای مختلف یک واحد مسکونی انجام می‌شود. به این عمل مداربندی می‌گویند.
مداربندی اتاق ها
در یک مدار، واسطه‌های مداربندی فقط می‌تواند یک مدار، پایه را به مدار پایه دیگر وصل کنند. به تعبیری انشعاب گرفتن فقط از انتهای مدار ممکن است و هیچ کلید یا پریزی دارای واسطه‌های سه تایی نیست. شکل ۱۳-۱۵ مسیر، اشتباهی را که از کلید ۱ به کلید ۲ انشعاب گرفته شده است را نشان می‌دهد.
همان طور که در شکل مشاهده می‌کنید، از داخل لوله مدار یک کلید دوپل، که لوستری را روشن کرده است، نباید واسط یک مدار کلید یک پل،که لامپ دیگری را روشن می‌کند، عبور نماید. این کار بازدید و تعمیرات و نصب مجدد وسایل را دچار مشکل می‌کند. شکل ۱۶-۱۳ نحوه مداربندی صحیح را نشان می‌دهد.
مداربندی اتاق خواب و راهرو
برای اتاق خواب از مدار تبدیل استفاده می‌شود. در این اتاق، سقفی با کلید تبدیل کنار در ورودی روشن و با کلید تبدیل کنار تخت، خاموش می‌شود. همچنین باید از کنار تخت خواب نیز با یک کلید، چراغ دیواری بالای تخت را روشن کرد——نقشه کشی برق ساختمانعلاوه بر این، از مدار تبدیل دیگری بیرون اتاق خواب و در نزدیک ترین محل به آن نیز استفاده می‌شود، تا قبل از وارد شدن به اتاق خواب، پذیرایی را با آن خاموش کرد و سپس وارد اتاق خواب شد. یا به عکس، اگر شب بخواهید از اتاق خواب خارج شوید و از طریق راهرو به دستشویی بروید نیز لازم خواهد بود
توجه: ممکن است در مداربندی راهرو از مدار تبدیلی استفاده شود که لامپ بین مسیر دو کلید قرار گرفته باشد در این صورت فقط یکی از کلیدها می‌تواند واسطه ارتباط با مدار پایه دیگر باشد برای آموزش برق صنعتی و نحوه کار کرد ان میتوانید با همکاران ما در ارتباط باشید تا شما را راهنمایی کنند